Xenofobia atzerriko pertsonen edo arrotz edo ezezaguntzat hartzen denarekiko (kultura, hizkuntza, itxura, ohiturak) arbuioa, beldurra edo gorrotoa da. Sentimendu horretan nortasuna eta taldekidetasuna indartu nahi dituzten talde etniko jakin batzuen familia- eta gizarte-ingurunean hazteak eragin dezakete lehia historikoek, krisi ekonomikoetako arazo sozialek.

Baina bereizi behar dugu zein izan den xenofobiaren jatorria edo sortzailea eta gaur egun klase-borrokaren testuinguruan duen erabilera oportunista zein den. Xenofobiak oso sustrai sakonak ditu nekazaritza agertu aurreko aldi luzean, duela 10.000 urte inguru, ehiztari-biltzaileen herriak, elikagaiak, ura eta ehiza-lurraldeak bezalako baliabide mugatuengatik lehiatu zirenean. Lehia horrek ezinbestean tribu-gerrak sortu zituen, baina gaur egun xenofobia klase borrokan erabiltzen den faktorea da.

Milioika urtez, giza taldeak ehizaren, arrantzaren eta bilketaren bidez bizirik irauteko lurralde zehatzen kontrolaren menpe egon ziren. Kanpoko talde baten etorrera inbasiotzat, erasotzat hartu zen, errealitatean hori bai, etorkinek ezinbesteko lurralde berri bat behar zutelako. Eten arteko borroka etengabe honek genozidioa eta tribuen arteko gerretan garaitutako taldeen desagerpena ekarri zuen, nekazaritza agertu arte iraun zuen dinamika.

Nekazaritzaren ezarpena prozesu motela eta ez aldiberekoa izan zen leku guztietan. Lurraren laborantzarekin, lur produktiboen jabetza pribatua agertu zen, ehiztari-biltzaileen artean egon ezin zen zerbait. Horrek aldeak sortu zituen lurren jabe zirenen eta ez zutenen artean. Gerrak ere aldaketak izan zituen: sarraskia izateari utzi eta lurraldeak eta morroiak konkistatzeari ekin zioten. Garaituak garaileen esklabo bihurtu ziren eta haien alde lan egin behar izan zuten. Horrela sortu ziren klase sozialak eta klase borroka.

Testuinguru berrian, xenofobia zentzurik gabe geratu zen, klase zapalduen benetako etsaia klase zapaltzaileak baitira, ez etorkinak. Dena den, xenofobiak osagai politiko garrantzitsua izaten jarraitzen du, boterean dauden taldeek tentsio sozialen benetako arrazoietatik arreta desbideratzeko baliatzen baitute, hala nola, desberdintasun ekonomikoak eta politika neoliberalak. Etorkinekiko gorrotoa edo beldurra sustatzeak ahuntza sortzen du eta langile klaseen ekintza kolektiborako gaitasuna ahultzen du.

Klase menperatzaileak hedabideak eta hezkuntza sistema kontrolatzen ditu, informazioa eta irakaskuntza manipulatuz, menpeko klaseak euren egoeraz jabetu ez daitezen eta egoerari buruzko galderak saihesteko. Manipulazio honek gizarte mugimenduen demonizazioa eta kontrako ahotsen zentsura barne hartzen ditu, baita botere egitura zapaltzaileak identifikatzea eta zalantzan jartzea zailtzen duen hezkuntza kritikoaren gabezia ere. Horrez gain, menpeko taldeen arteko zatiketa eta lehia bultzatzen dute erresistentzia bateratua saihesteko.

Sentimendu xenofoboaren ustiapena historian zehar klase agintariak bere kontrola mantentzeko eta indartzeko erabili duen estrategia da. Taktika honek zatiketa sozialak sakontzen ditu eta injustizia sustatzen du. Horren aurka borrokatzeko, ezinbestekoa da xenofobiaren sustraiak gainditzea, gizaki guztien arteko elkartasuna eta berdintasuna sustatuz.