Page 67 - heleco-93_Neat

kaj ekzekutis iujn akuzitojn transdoni al la sovetuloj landoj de la socialista bloko estus submetitaj al situacio informon utilan por la fabrikado de la atom-bombo… de limigita suvereneco. Ĉi tiu koncepto de “limigita su- En la eŭropa scenejo, la kapitalista kaj la socialista sis- vereneco” eĉ estis formulita kiel politika doktrino oka- temoj prenis poziciojn en la ekonomia kaj en la milit- ze de iu el la konfliktoj kiuj estigis inter Sovetio kaj ista terenoj. En la ekonomia tereno, oni aprobis kaj en- tiuj socialistaj landoj. Alia lando kun komunista reĝi- treprenis la t. n. “Marshall-Planon”. Cele eviti ke Okci- mo kiu disiĝis el la alianco kun Sovetunio estis Ĉinio. denta Eŭropo falu sub komunistan kontrolon, oni de- Kiam mortis Stalino en 1953, estis ia lukto inter liaj segnis tiun planon de ekonomia helpo por rekonstrui la ministroj por la kontrolo de la povo kaj venkis en tiu industrian kapablon de la eŭropaj landoj kiuj estis su- lukto Nikito Kruŝĉovo. Ĉi tiu entreprenis procezon de ferintaj grandan detruadon pro la mondmilito. Per tiu kritikado de la stalina politika etapo. Oni emfazis la plano oni volis plifirmigi la kapitalistajn ekonomiajn kondamnon al tio kio estis nomita “kulto al person- strukturojn kaj la disvolviĝon de la parlamentaj demo- eco”. Ĉi tiu politika procezo utilis al Máo-Zédōng kiel kratioj bremsante la aliron al la povo fare de la komun- preteksto por entrepreni apartiĝon el la politiko de istaj partioj, ĉefe tiuj potencaj de Francio kaj Italio. Sovetunio kaj certigi al Ĉinio plenan suverenecon. Ta- Stalino komprenis ke la usona taktiko pretendis ankaŭ men Ĉinio ne sin deklaris neŭtrala rilate al la kapital- redukti la sovetan kontrolon sur Orienta Europo, kaj ke ismo, sed kontribuis, ne malpli ol Rusujo, al la apogo la plano estis la maniero laŭ kiu Usono “aĉetus” la de revoluciaj movadoj en la mondo. eŭropajn landojn. Cele kontraŭstari tiun ofensivon, So- Tiam la komunistaj reĝimoj estis tre optimistaj pri la vetunio pretigis sian propran planon de ekonomia kun- fina venko kiun la marksisma teorio promesis al ili. laborado kun la landoj de sia influo-sfero. En la milit- Ankaŭ la komunistoj de la kapitalistaj landoj estis ista tereno, en la jaro 1949 Usono entreprenis la orga- plenkonvikitaj ke la normala disvolviĝo de la Historio nizadon de la NATO, militista alianco de tiu potenco antaŭenmarŝas direkte al la Socialismo kaj la Komun- kun la ĉefaj kapitalistaj landoj de Okcidenta Eŭropo. ismo. Tamen tiam tute ne estis alloga la bildo kiun la Germanio restis dividita; la teritorio kontrolita de la komunistaj reĝimoj prezentadis antaŭ la mondo, ĉefe okcidentaj potencoj konstituis la t. n. Federacia-n por la laboristamasoj de la alte industriigitaj landoj, kie Germana-n Respubliko-n, kiu integriĝis en la NA- estis disvolviĝante ia formo de konfort-socio kaj kon- TO-n. Dume, la zono sub soveta kontrolo konstituis la sum-socio kiu tute ne eblis en la tiama stato de ekono- t. n. Demokratia-n Germana-n Respubliko-n, kiu in- mia disvolviĝo de la socialista bloko. Kaj dume la po- tegriĝis en la Varsovia Kontrakto, militista alianco de poloj de la socialistaj landoj mise interpretadis la situa- la landoj kun komunistaj reĝimoj. En Berlino la Fera cion; ili konsideris ke la grado de egaleco kaj sekureco Kurteno kavis poste materian esprimon per murego kiu atingita en sia socio estis normala kaj ne renversigebla divide staris ekde 1959 inter ambaŭ urbaj sektoroj. rezulto de la ŝanĝoj de la tempoj kaj emis pli altan gra- La imperiisma politiko kontraŭ la disvastiĝo kaj pro- don je konsum-kapablo. La kapitalism-favora propa- greso de la komunismo ne limiĝis al la interna politiko gando adresita al tiuj socialistaj landoj tro enfazadis pri de Usono kaj al la Eŭropa kontinento. En Azio, Afriko la grado de komforto kaj riĉeco de la kapitalistaj lan- kaj LatinAmeriko, la usona potenco faris ĉion eblan doj kaj atribuis al la komunistaj reĝimoj la respond- por sufoki kaj malebligi la revoluciajn movadojn, kiuj econ pri la subevoluo de la socialista bloko. Tiu politi- siavice ĝuis la apogon de Sovetunio kaj/aŭ Ĉinio. En la ka propagando, kiu donus siajn fruktojn kelkajn jar- unuaj jaroj de la jardeko post 1950 Usono organizis dekojn poste, estis grava elemento de la klasbatalo kiu militistajn aliancojn kun diversaj aziaj kaj oceaniaj lan- mondskale disvolviĝadis dum tiu epoko. La interbloka doj: Japanio, Aŭstralio, Tajlando, Filipinoj…, kaj esta- kontraŭfrontiĝo estis malegaleca lukto; la resursoj de la blis militistajn bazojn en iuj el ili. La mondskala inter- socialista bloko estis malpli grandaj ol tiuj de la kapi- frontiĝo inter ambaŭ blokoj generis grandan kreskon talistaj potencoj. Krome ĉi tiuj eltiradis grandan profi- de la militistaj budĝetoj, armad-vetkonkurado… Sovet- ton el la kolonioj kiujn ili kontroladis. Tial, jam de- unio havis similtipaj zorgoj rilate al la konservado de komence la socialista bloko devis stari defensive: daŭ- sia influo-povo en la bloko kontrolita de ĝi celante ke ris la diktatoreca interna politiko de la komunistaj reĝi- en tiu terzono ne estiĝu kapitalism-favoraj movadoj, moj kaj la fera kontrolo de la landoj de orienta Eŭropo kaj dume klopodadis stimuli kaj apogi kontraŭkapital- far Sovetunio, spite al la ŝanĝoj kiujn oni volis enkon- istajn movadojn diversloke en la mondo. La rezulto de duki ene de la procezo de malstalinigo. En la ekstera ĉiuj ĉi penoj de ambaŭ superpotencaj estis relativa, kun politiko, la tiama strategio de Rusio kaj Ĉinio estis ins- sukcesoj kaj fiaskoj. Grava bato kaj damaĝo por la tigi kaj helpi la popolojn de la kapitalistaj kolonioj ba- strategio de la socialista bloko estis la disiĝo de la ko- tali por ĉi ties sendependiĝo. Dume ankaŭ la imperi- munista reĝimo de Jugoslavio subgvide de Marŝalo Ti- ismo klopodis kaj sukcesis starigi malakordon kaj kon- to. Ĉi tiu sin deklaris neŭtrala en la mond-skala inter- fliktojn en la socialistan mondon. En 1956 estiĝis en frontiĝo de ambaŭ sistemoj. Ne dubindas pri la sincer- Hungario ribelo kontraŭ la komunista regantaro de tiu eco de la neŭtralisma teniĝo de la komunistoj de Jugos- lando. Ĉi tiu ne sukcesis kontroli la popolan ribelon kaj lavio; okazas ke ili deziris por sia lando politikan aŭto- riskis fali pro ĝi; devis interveni la trupojn de la Varso- nomecon kiun ne eblis ĝui en la socialista tendaro sub- via Kontrakto subgvide de la Sovetunio de Kruŝĉovo. kontrole de Sovetunio. Ĉi tiu potenco kondutis tiurila- La hungara ribelo estis sufokita kaj tio plu kontribuis te, dum la tuta daŭro de la Malvarma Milito, kvazaŭ la erodi la prestiĝon de la komunistaj reĝimoj. 67