Page 55 - heleco-93_Neat

Sekve de ekonomia krizo en la jaroj 1902-1903 kaj de partio Kadet, kaj la Asembleo planis limigi la aŭto- la malvenko de la rusa armeo en la milito kontraŭ Japa- kratisman esencon de la registaro, preterpasante tion nio en 1904-1905, estiĝis reago de la rusa popolo. La kion la monarko estis preta konsenti. Tial li decidis dis- 9-an de januaro de 1905, 100.000 strikantoj gvidataj de solvi la Asembleon. La dua Dumao, elektita en la jaro iu pastro nomata Gapono pace manifestacie adresiĝis 1907, havis socialistajn deputitojn, kiuj ne volis parto- al la cara palaco de Sankt-Peterburgo. Ili celis transdoni preni en la antaŭa balotado. Pro la sama kialo, tiu dua al la caro manifeston esprimante la malkontenton de la Dumao estis dissolvita de la caro. Tiam oni modifis la popolo. La monarko reagis perforte; li ordonis al la ko- pribalotajn normojn por favorigi la altajn klasojn; tiele zaka gvardio impeti kontraŭ la popolamaso kaj mortis oni atingis Asembleon kun plimulto de la konservemaj proksimume milo da personoj. Laŭ iuj versioj, la mort- kaj moderaj deputitoj pretaj akcepti la proponojn de la intaj manifestaciantoj estis nur 92. Ĉiukaze, la sekvoj registaro de la caro. La popola rezisto kontraŭ tiuj dis- de tiu “sanga dimanĉo” estis tute aliaj ol pretendite. La pozicioj estis severe sufokita; ne malpli ol 600 perso- masakro vekis plend-movadon: la strikoj kaj la mani- noj estis ekzekutitaj. Krome abundis dum la reĝado de festacioj etendiĝis al aliaj urboj kaj al la kamparo. Nikolao la 2-a la pogromoj kontraŭ la judoj. En la poli- Krome en iu jaro 1905 okazis ankaŭ teroristaj atencoj; tiko, oni denuncadis multajn kazojn de koruptiĝo. en unu el ili mortis iu onklo de la caro. Komence de la Ŝajnas ke la cara familio estis manipulita laŭkaprice de somero de 1905 la maristoj de la kiras-ŝipo Potemkin iu viziulo nomata Rasputeno, kiun oni konsideris res- ribelis kontraŭ siaj oficiroj kiam ĉi tiuj devigis ilin ponsulo de ĉiuj malbonaĵoj de la lando. En 1911 la ĉef- manĝi putriĝintan viandon. La ceteraj ŝipoj de la floto ministro Stolypin estis murdita en iu atenco okazinta de la Nigra Maro ricevis ordonon redukti ilin, sed la en Kiev en ĉeesto de la caro. Por anstataŭi lin en la koncerna maristaro rifuzis ataki la ribelintojn. Lenino registaro oni elektis personojn kiuj estis sub la influo opiniis ke la situacio estis favora por revolucia procezo de la intriganto Rasputeno. ĉar parto el la armeo apogus ĝin. Li opiniis ke “por ke Kvalita ŝanĝo en la priskribita situacio de Rusujo estis iu sociala revolucio sukcesu estas necesaj, almenaŭ, la partopreno de tiu lando en la Unua Mondmilito. La du kondiĉoj: ia alta disvolviĝo de la produktigaj for- geopolitikaj interesoj de la rusa imperio metis ĝin flan- toj kaj iu proletaro preta por ĝin fari”. Tia teorio estas ke de Francio kaj Anglio kontraŭ la centraj imperioj de pure marksisma, sed laŭ ĝi la tiama situcio de Rusujo Eŭropo: Aŭstrio kaj Germanio, spite al tio ke la caro ne tute alĝustiĝis al tiuj kondiĉoj, tial la revolucio kiu estis kuzo kaj amiko de la germana kajzero. La dis- sukcesis en tiu lando estis sufiĉe ekstertipa, neatendita. volviĝo de la milito subfosis dum tri jaroj la feblan ru- Eble tiu estas la ĉefa kondiĉo por la revolucia sukceso: san imperion. Plejparto el la fabrikoj dediĉiĝis labori ke ĝi okazu ne-atendite. En la kazo de la rusa revolucio por la militaj necesoj. Rusio ne povis ricevi dum tiu estis tre decida ankaŭ la fakto ke la ega krizo de la so- tempo la industriajn produktaĵojn kiuj estis por ĝi tre cio igis ke la armitaj fortoj ĉesis konfidi je la cara re- necesaj. Pro la manko de nutraĵoj, ĉi ties prezoj tre pli- ĝimo. En la mobiliziĝo de la jaro 1905 oni komencis altiĝis kaj tio pli malbonigis la vivkondiĉojn de la sa- konstitui sovetojn, t. e. asocioj de laboristoj en diversaj lajruloj. Cetere, en la militaj frontoj ĉio funkciadis mal- urboj kaj kamparaj vilaĝoj cele kontroli la strikojn kaj bone. La rusaj armeoj ne kapablis elteni la ofensivojn asigni al ili revolucian enhavon. En oktobro formiĝis la de la germanoj kaj suferis severajn malvenkojn. Funk- soveto de Sankt-Peterburgo, organizita de Leo Trockij, ciadis tre mise ankaŭ la proviantado kaj la sanec-servo grava figuro de la menĉevista grupo sed kiu de tiam de la armeo. Oni kalkulas ke pro la malbona demarŝ- evoluis al bolŝevistaj pozicioj. Iompostiom disvastiĝis ado de la militaj aferoj far la rusaj generaloj perdis sian la soveta movado al aliaj urboj, kreante iun faktan po- vivon du milionoj da rusaj soldatoj. En 1915 la rusa ar- von subombre. Trockj komprenis ke, se pere de la so- meo estis retroirante. vetoj, oni kontrolus la urbojn, oni povus efektivigi la Oni estis farinte multajn erarojn en la kondukado de la dominadon sur la lando. milito, sed siaflanke la caro Nikolao faris la plen gran- Antaŭ la caro Nikolao, impresita de tiuj movadoj, estis dan eraron; li elpostenigis el la komandado de la armeo la alternativo starigi feran diktaturon por sufoki la re- sian kuzon, Nikolaon Nikolaviĉon, kaj alprenis li mem volucian movadon aŭ konsenti konstitucion konced- tiun respondecon. Tial li forlasis la kortegon kaj instal- ante civilajn rajtojn al la plebo. Li estis pli inklina al la iĝis en la armea komandejo; tiamaniere li submetis sian militista diktaturo, sed tial ke mankis al li la apogo de prestiĝon al la rezulto de la militaj operacioj kaj sam- la armeo por tion fari, li adresis al la lando la t. n. Ma- tempe lasis la regadon al la carino Aleksandra, kiu estis nifesto de Oktobro per kiu li promesis politikajn refor- germana kaj ne ĝuis estimon en la lando; kromr ŝi estis mojn kaj anoncis la elektadon de iu Dumao (Parlamen- tre influita de Rasputeno, kiu intervenadis en la nom- to). Tamen tiu asembleo estis tre limigita ĉar estis elek- umo kaj eloficigo de la ministroj. Tiu stranga duon- tita per nerekta balotado, ne havis konstituciantajn monaĥo estis murdita en la jaro 1916 far iuj korteganoj funkciojn kaj ĝia povo ne estis granda; fakte, ĝi estis kiuj pretendis savi la reĝimon el la ĥaoso en kiu ĝi estis nur konsultiĝa. Sed ĝi utilis al la cara reĝimo por altiri dronanta. la apogon de la liberalistoj kaj la armeo, sufokante la La situacio de la reĝimo ne plu estis eltenebla ekde fe- ceterajn tumultojn kaj popolajn mobiliziĝojn, metante bruaro de 1917. La afero komenciĝis en Sankt-Peter- finon tiele al la ribelo de 1905. En la balotado por la burgo per iu striko de la laboristoj de iu ferindustria unua Dumao, en 1906, atingis plimulton da deputitoj la fabriko kaj la laboristinoj de iu tekstila uzino. La 23-a 55