Page 51 - heleco-93_Neat

cioj; la laboristoj komprenis ke ili devus demarŝi la Iam oni demandis al Engels kial oni metis la titolon konkeradon de siaj sociaj rajtoj konservante la akiritajn “Komunista” al la Manifestio anstataŭ “Socialista” kaj liberecojn atingitajn de la revolucioj kiujn ili faris kune li respondis ke la radikala programo esprimita de la kun la burĝaro. Inter la unuaj socialistaj teoriuloj estas Manifesto pli alĝustiĝas al la adjektivo “komunista” menciindaj la brito Robert Owen (1771-1858), la fran- ĉar la termino “socialista” komencis esti iome ambigua co Louis Blanc (1811-1882) kaj la famaj germanoj tial ke ekzistis socialistaj tendencoj kiuj ne aprobus la Karl Marx (1818-1883) kaj Friedrich Engels (1820- ideojn de la Manifesto. Ja, meze de la 19-a jarcento es- 1895). Marks ellaboris diversajn verkojn kiuj konsti- tis en la sino de la socialista movado polemikoj kaj tuas la teorian bazon de la socialista ideologio. Estas kontraŭstaro inter inter grupoj de “utopiaj socialistoj” ideo lia tio ke, estante la homa laboro la sola forto kiu kaj “sciencaj socialistoj”. Marks kaj Engels enkadriĝas kreas riĉecon, ĝi devas resti en la manoj de la laboristoj inter ĉi lastaj. kiuj ĝin produktas. Li konsideris ke la kapitalismo por- Sed krom la socialismo de tiu epoko ekzistis ankaŭ alia tas ene de si mem la ĝermon de sia propra detruo kaj plano de laborista socio sen kapitalisma ekspluatado. ke iu laborista revolucio kondukos al justa kaj libera Estis tiu de la anarĥismo kies ĉefa teoriulo estis la ruso socio, en kiu ĉiu civitano produktus laŭ sia eblo kaj ri- Miĥail Bakunin. La anarkista teorio asignas nenian ro- cevus laŭ sia neceso. lon al la ŝtato; fakte ĝi agnoskas nenian aŭtoritaton. La Inter la ampleksa verkaro de Marks (pri la ekonomio, laboristaj organizaĵoj inspiritaj en ambaŭ teorioj ko- politiko, historio…) elstaras la fame konata «LA KA- mence estis persekutataj de la burĝaj registaroj sed PITALO, Kritiko de la politika ekonomio». Tiu verko spit’ al ĉio ili kapablis plifortiĝi ĝis tioma grado ke la estas ĝenerala analiza priskribo de la kapitalista pro- aŭtoritatoj de kelkaj ŝtatoj unue devis toleri kaj poste duktad-maniero, ĝiaj bazaj elementoj kaj ĝia artikiĝo leĝpermesi ilin. En 1864 okazis en Londono iu ren- kun speciala atento al la fazo de la produktado, kiun kontiĝo inter grupoj de francaj laboristoj kaj sindikataj Marks konsideras la bazon de la tuta kapitalista siste- organizaĵoj de Britio. El tiu interrilato naskiĝis la In- mo kaj ĝenerala de ĉiu produktad-procezo. Oni povas ternacia Asocio de Laboristoj kiun la historio konas diri ke la kerna ideo de la argumentado de la aŭtoro kiel la Unua Internacio. Kunlaboris en ĝi Marks, En- estas ke la kapitalo, esence, gels kaj Bakunin. Tiu asocio estas akumulita laboro. La naskiĝis kun la alvoko dis- politikaj konkludoj kiujn oni vastigi tra la tuta mondo la eltiras el tiu fakto estas ke la Ĝis nun la filozofoj de- bataladon kontraŭ la kapita- plusvaloro kiun la kapital- diĉiĝis nur interpreti la lismo. Ĉar la kapitalismo isto-investinto enspezas es- estis tutmonda sistemo, an- tas deprenita salajro-parto, io mondon diversmaniere, kaŭ la revolucio kiu celus kion oni forrabas el la pro- sed la celo devas esti ĝin detrui devus esti tutmon- duktinto. La libro, kiu restis transformi ĝin. da. Komence la Unua Inter- ne-finita kiam Marks mortis, nacio estis tre sukcesa; aliĝis estas sufiĉe malfacile leg- al ĝi plejparto el la sindika- ebla por ne-specialistoj pri ekonomiaj aferoj. Pli al- toj kaj laboristaj rondoj de Francio, Italio, Hispanio, irebla por la kompreno de la laboristaj amasoj estis la t. Germanio k. a. Tamen ĉi tiu unua proletara organizaĵo n. «La Komunista Manifesto», verkita de Marks kaj havis mallongan vivo-daŭron ĉar jam dekomence ĝi Engels en la jaro 1847 kaj publikigita en 1848. La estis dividita inter la sekvantoj de Marks kaj tiuj de Ba- manifesto finas per la fama slogano: Proletoj de ĉiuj kunin. Ambaŭ grupoj havis saman celon: egaleca socio landoj, unuiĝu vin!. Tiun alvokon al la tutmonda pro- atingata per kontraŭ-kapitalisma revolucio kiu detruus letaro mendis al la aŭtoroj iu londona laborista organiz- la burĝan ŝtaton kaj la privatan proprieton, sed estis aĵo nomata “Ligo de la Komunistoj”, antaŭe fondita en inter ili malakordo rilate al la maniero organiziĝi por Parizo sub la nomo “Ligo de la justuloj”. La kernaj atingi tiun celon. Marks konsideris ke la revolucia ideoj de la Manifesto estas ke la politika kaj intelekta movado devus organiziĝi en iu partio por la konkero de historio de ĉiu socio dependas de la produktad-mani- la ŝtato, kaj ekde ĝi entrepreni la konfiskadon de la ero kaj de la sociekonomia formo kiun ĝi generas; ke havaĵo de la kapitalistoj. Male, Bakunin, kontemplis la apero de la sociaj klasoj estas rezulto de la privata tujan revolucion kontraŭ ĉiuj ŝtataj institucioj sen- proprieto kaj la ekspluatado, kaj sekve la historio de escepte, ankaŭ la ŝtato kaj ĉia ajn aŭtoritato. Iĝis ne- la socioj estis la historio de la klasbatalo inter la eks- evitebla la kverelo inter ambaŭ grupoj kaj ne eblis ia pluatantaj kaj la ekspluatatoj; ke en la nuntempa mo- ajn interakordo. Tial la Internacio dissolviĝis en la jaro derna socio la proletaro estas la unika klaso kies 1876. Tamen ne malaperis la laborista movado, kvan- emancipiĝo signifos la emancipadon de la tuta hom- kam ĝi restis dividita en du sektorojn tre malsamajn kaj aro pere de la komunista revolucio, la abolo de la ofte rivalajn, unuflanke la socialistoj, tre multenombraj burĝa proprieto, de la sociaj klasoj kaj de la ŝtato. En en la industriigitaj landoj, aliflanke la anarkiistoj, pli nia retpaĝo estas artikolo pri la valideco de la Komun- multenombraj en la agraraj terzonoj. Siavice la anarki- ista Manifesto en nia epoko, en la ret-adreso: ismo disdividiĝis en kelkajn grupojn, iuj el ili tre per- http://carleos.epv.uniovi.es/~faustino/hejmo/mce.html fortemaj, kiuj evoluis al terorismo, okazigante atencojn kontraŭ patronoj kaj regantoj. Fakte, post la ĉeso de la 51