Page 43 - heleco-95_Neat

Zenobia de Palmiro Meze de la 3-a jarcento, la araba regno de Palmiro, en la periferio de la romia im- perio, estis ĉi ties defenda flanko kontraŭ la potenca persa imperio. La juna Zeno- bia estis la dua edzino de Odenato, la tiama reĝo de Palmiro. En la jaro 267 Ode- nato kaj sia plejaĝa filo estis murditaj. Zenobia sukcesis kontroli la situacion kaj reĝi kiel regentino de sia infanaĝa filo. Ŝia reĝado estis mallonga sed plena je even- toj; ŝia ambicio pelis ŝin al teritoriaj konkeroj: Sirio, granparto el Anatolio… Ko- mence la romia imperiestro Galieno konsentis pri tio; Palmiro estis bona kliento de la imperio kaj krome ĉi tiu traspertis tiam egan politikan krizon, kelkaj genera- loj ribelis kontraŭ la imperiestro kaj regadis la provincojn sendependece… Zeno- bia aŭdacis perforte entrepreni la konkeradon de Egiptio, grenejo de Romo. Tio pre- terpasis la limon de la pacienco de la romianoj. La nova imperiestro, Aŭreliano, mi- litis kontraŭ Palmiro kaj venkis la armeon de Zenobia la jaron 272 en Emeso. La reĝino estis kaptita kiam ŝi intencis fuĝi al Persujo kaj forportita al Romo. Sankta Helena Gala Placidia Teodora Flavia Julia Helena, ankaŭ kon- Tipa figuro de personaĵo de trono-ludo. Gala Pla-Prototipo de virino kiu de tre mo- ata kiel Helena de Konstantinopo- cidia naskiĝis en la jaro 388; estis filino de la desta deveno kapablas ascendi al lo, estis la patrino de la imperies- imperiestro Teodozio, duonfratino de Honorio plej alta pinto de povo kaj gloro. tro Konstanteno, proklamita sank- kaj Arkadio. Ŝi travivis la gravajn eventojn de la Estante filino de cirkestro, danc- tulino far la eklezioj katolika, or- invado de Italio far la barbaroj kaj internaj ribe- istino kaj hetajro ŝi ekregis en 527 todoksa kaj luterana. Devenanta loj en la febliĝanta romia imperio. Gala estis nep- kiam lia edzo, Justiniano, iĝis im- el modesta familio, ŝi estis la ino, filino, fratino, edzino, patrino kaj onklino de periestro de Bizanco. Ŝi ege in- unua edzino de Konstancio Klo- imperiestroj, meze de intrigoj celante la povon fluis lin dum la tuta vivo kaj pre- ro imperiestro kolego de Diokle- kaj sur la fono de la barbaraj invadoj de la im- nis multajn decidojn plenaj de saĝ- ciano. Konstacio eksedziĝis el ŝi perio. Ŝi estis kaptita de la gotoj dum ĉi ties dis- eco kaj kuraĝo sed ankaŭ de or- en la jaro 292 por edziĝi al la fil- rabado de Romo (410). En 414 la goto Ataŭlfo gojlo kaj venĝemo. Dum la Nika- ino de alia imperiestra kolego. edziĝis al ŝi kaj forportis ŝin kun li kiam la gotoj ribelo de 532 ŝi malpermesis al Konvertita al la kristanismo, kiu devis retiriĝi el Italio. En Barcelono mortis filon Justiniano fuĝon el la ĉefurbo sav- tiam estis religio persekutata de de tiu geparo kaj poste Ataŭlfo mortis viktimo ante la tronon. Ŝi povas esti kva- Diokleciano, ŝi influis sur sia filo de konspiro. En la jaro 415 Placidia estis redon- zaŭ pionirino de la feminismo ĉar Konstanteno, kiam ĉi tiu iĝis im- ita al la romianoj ŝanĝe de granda kvanto da trit- prohibis la devigan prostituadon ko. En 417 ŝi edziniĝis, laŭ ordono de Honorio, periestro, por la permesigo de la al la generalo Konstancio, al kiu ŝi naskis unu fi kaj favoris la pliigon de la virinaj kristana religio. lo, Valentiniano, kaj unu filino, Honoria. Duafo- rajtoj por la kazoj de divorco kaj Ŝi dediĉiĝis al la serĉado de an- je vidvino, ŝi devis forlasi Romon pro malamik- rilate al la posedado, severe punis tikvaj kristanaj relikvoj Ŝia famo eco kun Honorio kaj rifuĝi en Konstantinopolo la seks-perforton, malpermesis la en la historio estas pro tio ke oni kie regis ŝia alia frato Arkadio. Post la morto de forlason de nedezirataj beboj kaj atribuas al ŝi la eltrovon de la Honorio, ŝia filo Valentiniano iĝis imperiestro mortpunon de la adultulinoj. Eble kruco de JesuoKristo dum ŝia es- kaj dun ĉi ties infanaĝo, Gala devis roli kiel re- pro la malfacila vivo de sia jun- plorado en Jerusalemo. Estas an- gentino. En ĉi tiu lasta etapo de sia vivo ŝi tra- aĝo ŝi estis inklina helpi la sen- kaŭ multaj legendoj pri ŝia vivo. vivis la invadon de Italio fare la huno Atilo. fortunajn virinojn. Hipatia de Aleksandrio Filozofino, matematikistino… Hipatia estis filino de Teo- no, profesoro de la Muzeo de Aleksandrio. Ŝi interesiĝis pri la instrumentoj tiam uzataj por la astronomia esplorado, kaj ellaboris tabelojn pri la movoj de la astroj. Sed ŝi de- diĉiĝis ĉefe al la matematikoj kaj al la instruado. Inter ŝiaj disĉiploj estis la episkopo Sinesio de Cireno kaj Oresto kiu poste estis romia pretoro en Egiptio. Inter la malamikoj de Hipatia estis la episkopo de la urbo, Cirilo. Kadre la interfrontiĝoj de tiu episkopo kun la romia pretoro, en marto de la jaro 415, iu amaso da religiaj fa- natikuloj, instigitaj de Cirilo, mortigis Hipatian en iu sur- strata tumulto. Eble la figuro de Santa Katarina de Aleksan- drio estas mita fikcio inspirita en la historio de Hipatia. 43