Page 59 - heleco-96
P. 59

Dum la jardekoj post la morto de Teslo, lia figuro atingis ian kuriozan rezulton.
            Unuflanke li estas agnoskata de la inĝenieroj pro liaj kontribuoj al la alterna
            kurento. Aliflanke, rezulte de la multaj ekstravagancaj aŭguroj kiujn li faris pri
            siaj inventoj, Teslo iĝis figuro en la popola kulturo. Male ol siaj samtempanoj

            Edison kaj Marconi, Teslo ne atingis aperi en la historiaj libroj de la dua du-
            ono de la 20-a jarcento. Ja, lia invento de la motoro de alterna kurento kaj lia
            pionira laboro kun elektro-magnetaj ondoj meritus lokon por li en la historio de

            la sciencteknika disvolviĝo. Teslo forestas el la historiaj libroj, interalie, ĉar li
            neniam kreis iun kompanion por fabriki siajn inventaĵojn. Anstataŭ celi pro-
            fiton  per  fabrikado,  Teslo  preferis  la  strategion  de  patento-promocio-vendo.

            Tial, ne ekzistis iu granda firmao kiel General Elektric (kiu prezentiĝas fondita
            de Edison) aŭ Radio Corporation of America (kiu baziĝas sur la patentoj de
            Marconi) kiu proponus Teslon kiel «fondinta patro». Westinghouse estus pov-

            inta uzi Teslon tiamaniere, sed la rilato de la inventisto estis ĉefe kun George
            Westinghouse persone, ne kun la direktoroj de la entrepreno dum ĝi ekzistis en
            la 20-a jarcento.
            Alia kialo por la ne-apero de Teslo en la historiaj libroj de la finaj jardekoj de

            tiu jarcento estas pro tio ke li estis senutila figuro por la Usono de la malvarma
            milito. Male ol Thomas Edison aŭ la fratoj Wrigt, Teslo ne naskiĝis en Usono
            kaj pro tio li ne povus reprezenti la «Yankee ingenuity», la popola ideo ke la

            usonanoj laŭnature estas praktikaj kaj teknologie kreivaj. Krome, estis ĝenerale
            akceptata ke Teslo estis mistikulo kiu ne uzadis la teoriecan sciencon por dis-
            volvi siajn inventojn, do li ne povus esti referaĵo de la propagandistoj de la mo-
            derneco kiuj pensis ke la teknologio progresis ekde esploroj faritaj de scienc-

            istoj  en  la  universitato  kaj  korporaciaj  laboratorioj.  Kaj  male  ol  Edison  aŭ
            Henry Ford, ambaŭ vidataj kiel ordinaraj homoj kiuj komprenis la necesojn de
            la komunaj homoj kaj responde al ili kreis produktojn amase fabrikatajn kiel

            aŭtomobiloj, elektraj lampoj aŭ filmoj, Teslo ŝajnis afekta persono, elitisma kaj
            ekstravaganca. Do, dum la malvarma milito estis prefere ignori kaj forgesi tiun
            kuriozan fremdulon.

            Sed estis ĝuste tiuj karakteraĵoj liaj de fremdulo, mistikulo kaj ne-praktika ho-
            mo, lia rifuzo al gravuloj de la sistemo kiel  Edison kaj Morgan, kio igis ke
            Teslo  fariĝu  heroo  de  la  kontraŭ-kulturo,  la  kontraŭ-sistemo.  Ja,  tiu(j)  mov-

            ado(j) kiu(j) reagas kontraŭ la valoroj sur kiu baziĝas la kapitalisma sistemo,
            devis ami la mirindajn asertojn de Teslo pri sen-kabla kaj senpaga elektra ener-
            gio por ĉiuj, abolicio de la milito… Krome, ekde 1950, ne-konvenciaj personoj
            akceptis Teslon kaj substrekis ĉi ties intereson pri la interplaneda komunikado.

            Ekzemple Arthur H. Matthews asertis ke li estis laborante kun Teslo kaj ke ĉi
            tiu instruis lin pri la  maniero interkomuniki kun eksterteranoj. Li aldonis  ke
            Teslo estis naskiĝinta en la planedo Venuso. Alia ne-konvenciulino, Margaret

            Store, publikigis libron dirante ke Teslo estis veninta el Venuso per iu kosmo-

                                                              59
   54   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64