Page 20 - heleco-93_Neat

popolaj fortoj, kiujn intencis favorigi la Grakoj, estis al tiuepoka supersklavisma socio. Sed se la terojn oni neakordigeblaj interesoj, ekzemple inter la plebo kaj la distribuis al unuopulojn por privata kultivado, tio, lon- kavaliroj, inter la romanoj kaj italoj… Kaj oni ne for- gatempe, estus solvinte nenion eĉ se la ribeluloj estus gesu ke la programo de la Grakoj lasis for la interesojn venkinte la romianojn. Ja, la privata propraĵo de la te- de la loĝantoj de la provincoj kaj de la sklavoj. roj enportas la ĝermon de renaskiĝo de la feŭdismo kaj Sekva klasbatalo de la romia socio estis ĝuste tiu de la la sklavismo. Laŭ la pasado de la tempo, iuj privataj ribelo de la sklavoj, konkrete la sklavoj de Sicilio. kamparanoj pliriĉiĝas dum aliaj malpliriĉiĝas, kaj pli Rezulte de la venko de Romo super Kartago, Sicilio- malpli frue la kvantaj diferencoj fariĝas kvalitaj dife- insulo restis sub la povo de la romianoj kaj ĉi tiuj al- rencoj ĝis la formiĝo de malsamaj, antagonismaj, kla- propriigis al si plejparton el la kultiveblaj teroj. Gran- soj. Ĉiu klasa socio baziĝas sur la privata proprieto. daj siciliaj latifundioj apartenis de tiam al riĉaj romi- Sed, kiel dirite, ni ne konas la produktadmanieron kiun anoj, ĉefe senatanoj, kaj al ĉi ties siciliaj klientoj. Dum la ribelintoj de Sicilio elpensis kiel alternativo al la la jardekoj pasintaj ekde la fino de la punikaj militoj sklaveco el kiu ili ĵus liberiĝis. Ĉiukaze dubindas ke ili ĝis la komenciĝo de la unua jarcento a. K. Sicilio estis kapablus ellabori sociekonomian teorion por la kons- la grenejo aŭ tritik-provizanto de Romo. La kultivado truo de novtipa socio kiu superus la tie ekzistintan sis- de tiuj latifundioj estis efektivigata de grandamaso da temon. La plej kleraj sklavoj ne estis destinitaj al la ter- sklavoj, mise nutritaj, rezultintaj el la multaj militoj kaj kulturo sed al la instruado de la gejunuloj de la riĉaj konkeroj de la romia potenco. Jam en la jaroj 135-132 familioj. Krome, la urĝaj necesoj de la batalado kon- antaŭ nia erao estis okazinta en tiu insulo grava ribelo traŭ la romianoj ne ebligis al la ribelintoj okupiĝi pri de sklavoj por kies sufoko estis necesa la interveno de planoj de prisocia organizado. romia armeo konsistanta el 70.000 homoj. Kelkajn jarojn post la sufokado de la ribelo de la skla- Fiaskinte la planoj de la Grakoj por la distribuo de la voj de Sicilio, konkrete dum la jaroj 91 al 88 a. K., es- kultiveblaj teroj de la provincoj al la veteranoj de la ro- tis en la romia socio alia klasa konflikto kiu iĝis vera miaj militoj, la afero en Sicilio restis senŝanĝa kaj oka- milito. Ĝi estis nomata de la historiistoj “Itala Milito”, zis nova ribelo de sklavoj dum la jaroj 104 al 100 a. K. ankaŭ “Sociala Milito” kaj “Milito de la Aliancanoj”. Komence la ribelo estis sukcesa kaj dum tiuj kvar jaroj Temis pri milita konflikto inter Romo (urbo kaj ĉi ties la armeaj trupoj de Romo ne povis kontroli la tutan italaj kolonioj) kontraŭ la italaj aliancanoj: picenoj, lu- sicilian teritorion, kaj la sklavoj mastris grand-parton kanoj, marsoj, samnoj, etruskoj, umbroj… de la insulo. En la ribelo partoprenis, krom la kamparaj La afero komenciĝis en la jaro 92 kiam estis elektita sklavoj, ankaŭ tiuj de la urboj, kaj aldoniĝis al la kon- kiel tribunuso de la plebo Marko Livio Druso. Ĉi tiu traŭromia batalado ankaŭ iuj liberaj homoj de la insulo. reprenis tiun punkton de la programo de la Grakoj rila- Romo ne povis efike alfronti la defion de la sklavoj de te al la postulo de la romia civitaneco por ĉiuj liberaj Sicilio tial ke tiam tiu potenco havis armeojn dediĉitajn homoj de Italio. Druso proponis la t. n. Leĝo frumen- al la kontrolo kaj submetado de aliaj provincoj, kiel la taria per kiu li intencis favori la interesojn de la italoj Iberia Duoninsulo (nunaj Hispanio kaj Portugalio). kaj ankaŭ de la plebo de Romo, sed kontraŭis ne nur Krome, ĝuste dum tiuj jaroj Romo devis kontraŭfronti tiujn de la senat-klasanoj sed ankaŭ tiujn de la kavali- la invadon de sia teritorio fare de nordaj popoloj: la roj. Same kiel estis okazinte al la Grakoj, duonjarcen- cimbroj kaj la teŭtonoj. Fine, kiam la romia potenco ton antaŭe, Livio Druso havis tragikan finon. La Sena- estis solvinte siajn problemojn en la nordo ĝi povis to oficiale elpostenigis lin kaj kelkajn tagojn poste li okupiĝi pri la afero de Sicilio. Same kiel estis okazinte estis murdita en sia hejmo far nekonatuloj. tri-dek jarojn antaŭe, iu romia armeo de pli ol 50.000 Sed ĉi-foje estis ia popola reago kvankam ne en Romo homoj povis, post sanga batalado kaj grandaj perdoj, mem sed en la italaj provincoj kiuj estis aliancanoj de restarigi la situacion en la insulo. Romo de antaŭ multe da tempo. Tiuj popoloj unuiĝis La historiistoj kaj kronikistoj de la epoko sufiĉe detale por la milito kontraŭ Romo kaj deklaris sin sendepend- priskribas la disvolviĝon de la militaj operacioj de tiu ecaj en iu respubliko nomata Italio kies ĉefurbo estis konflikto sed, malfeliĉe, mankas en ilia raportado iu in- en Korfino. Notindas ke la celo de tiu ribelo ne estis formo kiu tre interesas al ni por nia celo de la studo de atingi tian sendependiĝon. Tiuj popoloj sin konsideris la klasbataloj. T. e. al ni tre interesas scii kiamaniere la parton de la romia ŝtato de antaŭ multe da tempo. Tiu ribeluloj de Sicilio, sklavoj kaj plebanoj, organizis la unueciĝo kun Romo evidentiĝis dum la punikaj militoj, aferon de la demarŝado de la produktado dum la tempo konkrete dum la kampanjo de Hanibalo en Italio. Ĉi tiu kiam ili kontrolis Sicilion. Dum tiu kvar-jara periodo la kartaga militestro ne trovis en Italio, por sia militado ribeluloj militantaj kontraŭ la romianoj devis manĝi, kontraŭ la romianoj, multajn aliancanojn. Same dum la kaj la manĝaĵojn oni devis eltiri el la kultivado de la jam menciita rezist-milito okaze de la invado de la tero. Estas evidente ke ili devis prilabori kiel liberaj cimbroj kaj la teŭtonoj, la kunlaboro de la italoj estis homoj tiujn samajn terojn kiujn ili antaŭe prilaboris decida por repuŝi la invadintojn. La italoj volis nur ke kiel sklavoj. Sed, kiamaniere ili organizis tiun terkul- oni oficialigu sian apartenon al la romia ŝtato per la tivadon? La afero estas grava por nia studo. Se la la- koncedo al ili de la romia civitaneco. La mensa blind- borado estintus kolektiva, kaj la propraĵo estintus pu- eco de la aristokrataro de Romo ne permesis al ĉi tiu blika, kontrolata de iu ajn aŭtoritato, tio sendube est- klaso kompreni ke la postulo de la italoj, krom justa, intus ĝermo de socialismeca sistemo, vera alternativo estis ankaŭ konvena por la romia ŝtato. 20