Page 22 - heleco-93_Neat

Sullo, nomumita de la Senato por gvidi la militon kon- rajton, li restarigis la povon de la Pleba Asembleo kaj traŭ Mitridato, foriris el Romo tiudestinen. Dum li estis koncedis amnestion al siaj ekzilitaj amikoj. La alia for, Mario ne respektis la leĝecon kaj pere de siaj in- konsulo, Oktavio, kontraǔstaris tiujn dispoziciojn kaj fluoj li sukcesis ke la tribunuso de la plebo Publio Sul- per la helpo de la konservativa plimulto de la Senato li picio Rufo igu aprobi leĝon plivalorigante la voĉdonon sukcesis forpeli el la urbo la konsulon Cinnon kaj ses de la novaj italaj civitanoj. Translokiginte grandnom- tribunusojn de la plebo. bron da ili al Romo, oni faris plebisciton en kiu la po- Reiĝis la civilmilito. Cinno komencis organizi armeon pola asembleo aprobis leĝon laŭ kiu Mario estis elekt- de romiaj kaj italaj soldatoj, inkludante ankaǔ sklavojn ita kiel generalo de la milito kontraŭ Mitridato. kaj gladiatorojn, kaj alvokis Marion, kiu troviĝis en in- Tiamaniere estiĝis iu leĝa kontraŭdiro. Ambaŭ milites- sulo proksime al Kartago. Tiujare mem, la 87-an antaǔ troj, Sullo kaj Mario, estis nomumitaj por la sama pos- nia erao, Mario de norde kaj Cinno de sude marŝis teno. En la kunteksto de duobla politika povo en kiu kontraǔ Romo komandante du armeojn. La konsulo Romo troviĝis tiuepoke, tiaj kontraŭdiroj ne estis stran- Oktavio ne sukcesis defendi la urbon kaj ĉi tiu falis en ga afero, kaj la politikaj decidoj de la regantaro estis la manojn de la ribelintoj. Ĉi tiuj daŭrigis la eskaladon submetitaj al la rezultoj de la malekvilibro en la forto- de la perfortigo de la leĝeco de la romia Respubliko. rilatoj de la antagonismaj klasoj. Krome la konstitucio La konsulo Oktavio estis ekzekutita kune kun cento da de la respubliko de Romo ne estis skribe fiksita teksto senatanoj el la plej reakcia patriciaro. Mario kaj Cinno kies aplikado dependus de plejalta kaj juria tribunalo proklamis sin mem konsuloj por la jaro 86-a kaj ansta- sendependa el la politika povo kiel okazas en la nun- taŭis la murditajn senatanojn per simpatiantoj de sia tempaj ŝtatoj. La Senato estis la plejalta instanco de partio. Tiu partio dediĉiĝis al la masakrado de aristo- ambaŭ povoj, kun la limoj kiuj kapablus oponi al ĝi la kratoj kaj altranguloj de la patriciaj familioj de Romo. popolaj tribunusoj, kaj ĉi tiuj estis neantaŭvidebla fak- Ankaŭ la trupoj de la ribelintaj armeoj dediĉiĝis al la toro kiu, krome, ne ĉiam sukcesis apliki siajn dispozi- rabado kaj dispredado de la riĉaj domoj de la urbo. Ŝaj- ciojn. Resume, la respekto al la Senato kaj al la tribun- nas ke tiurilate estis troigo kiu fine naŭzigis eĉ la parti- usoj baziĝis, ĉefe, sur la kutimo kaj la tradicio, sed en anojn de Mario. Sertorio, nevo de Mario kaj estro de la procezo de pliakriĝo de la interklasaj kontraŭdiroj, unu el ĉi ties legioj, devis dediĉiĝi, plurajn tagojn post tiu respekto iom-post-iom malgrandiĝis ĝis malapero. la kapto de la urbo, supremadi kaj masakradi taĉmen- Ni jam vidis kiel estis profanita la aŭtoritato de la tri- tojn da sklavoj kaj gladiatoroj de sia propra armeo por bunusoj de la plebo en la kazoj de la Grakoj kaj de Li- restarigi la ordon. Verdire, la ŝanĝo de la politika situa- vio Druso ĝis la fizika eliminado de tiuj magistratoj. cio ne multe favoris la interesojn de la malaltaj klasoj Kiam tiu respekto malaperas, fine neniu respektas la de la romia popolo, sed nur tiujn de lumpen-aristokra- leĝecon kaj intencas perforte altrudi siajn interesojn ĝis toj kiel Cinno, Sertorio kaj aliaj kavaliroj kaj novuloj. la estiĝo de civil-milito, kia estis la kazo de la italoj. Sed Mario, kiu tiam estis 71-jaraĝa, mortis 18 tagojn Nu, simila civilmilito, okazis rezulte de la konflikto post la komenciĝo de sia sepa konsuleco, kaj Cinno inter Mario kaj Sullo. En la degradiĝo de la respekto al restis kiel sola konsulo por elteni la novan situacion la leĝoj kaj la tradicioj, Sullo faris ion kiu neniu gene- kiun li estis kontribuinta krei. ralo de Romo aŭdacis fari antaŭe. Li marŝis komand- Sullo atingis en tiu jaro 86-a gravajn venkojn en la mi- ante kvin romiajn legiojn kontraŭ sia propra urbo, Ro- lito de la Ponto. La priskribo de tiu milito falas for de mo. De tiam multfoje kelkaj diversaj generaloj faris la celo de ĉi raporto. De vidpunkto de la klasbatalo, kiu tiun elpaŝon en la civilmiltoj de la romia socio. Mario estas nia intereso, estas indiferenta ĉu venkus Romio ne sukcesis aranĝi armeon por alfronti la defion de Sul- aŭ la Ponto de Mitridato, ambaŭ estis imperiismaj po- lo kaj devis fuĝi el la urbo kune kun Sulpicio Rufo kaj tencoj. Por nia studo de la disvolviĝo de la klasbatalo aliaj partianoj. La tribunuso Rufo kaj aliaj sekvantoj en la romia socio gravas noti ke la venkoj de Sullo en estis kaptitaj de la soldataro de Sullo kaj ekzekutitaj, tiu milito plifortigis sian politikan kaj militistan situa- alia paŝo en la profanado de la konstitucia leĝeco. Ma- cion rilate al la forto-rilatoj kun siaj malamikoj en Ro- rio sukcesis meti sin en savon enŝipiĝante destine al la mo. La Senato kontrolata de Cinno sendis al la milita Afrika provinco. fronto de la Ponto novan armeon kies celo estis inter- Profitante sian faktan, eĉ se ne laŭleĝan, povon, Sullo veni en tiu milito kontraŭ Mitridato sed nome de la aŭ- trudis al la Senato novajn leĝojn nuligante la antaŭajn. toritatoj de Romo, t. e. kuniĝi kun la trupoj komandataj Sed en la balotado por elekti la konsulojn de la jaro 87 de Sullo sed sen la partopreno de ĉi tiu, kiu devus cedi a. K., Sullo ne sukcesis ke oni elektu siajn kandidatojn. la komandon. Sed la situacio evoluis favore al Sullo. La malekvilibro de la situacio de duobla povo persistis La trupoj de la nova armeo ribelis kontraŭ la estroj kaj havis sian specifan dinamikon. La elektitoj estis nomumitaj de Cinno kaj sin metis subordone de Sullo, Cneo Oktavio, ne tre favora al Sullo, kaj Kornelio Cin- kiu atingis por si la famon de la venko en la milito de no, klara malamiko de la generalo. Sed tial ke la Sena- la Ponto kaj la kontrolon de potenca armeo. to reaprobis lian nomumon por komandi la militadon En Romo, Cinno rolis kiel konsulo, sed fakte diktator- kontraŭ Mitridato, Sullo denove foriris el Romo por ece, ekde la jaro 87-a al la 84-a a. K. Kiam li estis pre- dediĉiĝi al tiu tasko. Sed dum lia foresto, Cinno entre- parante militan ekspedicion por adresiĝi al Azio cele prenis kromajn iniciatojn celante ŝanĝi la politikan meti finon al la povo de Sullo, li mortis sekve de milit- forto-rilaton. Redoninte al la italaj civitanoj la voĉdon- ista ribelo kontraŭ li. Printempe de la jaro 83-a Sullo 22