Page 40 - heleco-95

mana dum duonjarcento. Eĉ la arabaj kronikoj rimark- kortegano nomata Addamino, estis ekzekutata kune
igas la gravecon de tiu malvenko de la muzulmanoj kaj kun siaj filoj, sed oni malkovris ke la vera instiginto de
atribuis ĝin al la perfido de Zualo ibn-Jais. la afero estis Garcio, la unuenaskita filo de la reĝo, kiu
La granda triumfo en Zamoro kuraĝigis la reĝon Al- estis tuj arestita. Alfonso ordonis ke oni enkarcerigu lin
fonson repreni la iniciativon por interveni en la aferojn en la kastelon de Gozono, en la Kantabra marbordo.
de la Ebro-valo. Dume lia malamiko en tiu zono, Lub- Sed poste la bopatro de la infanto, iu kastilia grafo no-
bo ibn Muhammado, daŭre konservadis la kontrolon mata Munio, liberigis lin, kaj apogis la ribelon, aŭ al-
sur Toledo kaj asignis ties regadon al sia frato Mutar- menaŭ ne reagis kontraŭ ĉi tiu, la aliaj filoj de Alfonso:
riffo kaj daŭrigadis la sieĝadon al Zaragozo. La astura Ordonjo kaj Fruelo.
reĝo entreprenis novan kampanjon kontraŭ la regno de Pri la disvolviĝo de la afero estas malakordo inter la
la Banu Kasi. Sed tiam li agadis pli prudente ol en la pluraj raportoj je kiuj oni disponas. Laŭ iu versio, Al-
jaro 899 kaj ne aventuris profunde eniri en la malami- fonso estis enfermita en iu monaĥejo en la astura valo
kan teritorion. Li raziis kaj sieĝis iujn fortresojn ne mal- de Boideso. Alia informo diras ke la reĝo volonte
proksime de la limo de sia propra regno. Ankaŭ la ka- retiriĝis tien. Sed ŝajnas ke depost tio li faris pilgrim-
si-ido agadis prudente ĉi-foje kaj decidis ne rekte kon- adon al Kompostelo, informo kiu ne aperas en aliaj
traŭfronti Alfonson, kaj decidis fari similan atakon en fontoj. Iu kroniko, eble verkita dum la posta reĝado de
loko de Kastilio proksime al la landlimo por devigi la Garcio, intencante pribeligi tiom tristajn eventojn, aser-
asturan reĝon alkuri tiesdefende. Ĉiukaze Lubbo ne po- tas ke Alfonso humiliĝis antaŭ sia filo kaj mendis al ĉi
vis tute forlasi la sieĝadon de Zaragozo, kiun li volis tiu armeon por plumiliti kontraŭ la saracenoj, kaj ke
nepre rekuperi, kaj konservadi la kontrolon de Toledo, reveninte venkinta el tiu kampanjo, li mortis en Zamo-
por kies regado li anstataŭigis sian fraton Mutarriffo ro en la jaro 910. Ĉi tiu lasta datumo de la versio estas
per sia onklo Muhammado ibn Ismail ibn Muzo. Al- ĝusta; Alfonso la 3-a mortis la 20-an de decembro de
fonso elpensis politikan intrigon por malfortigi la po- tiu jaro en tiu urbo. Sed pri la cetero persistas la dubo
von de Lubbo. La rilato de la astura reĝo kun la monar- kaj nescio. Estas certe, tamen, ke Alfonso konservis la
ko de Navario ne estis bona ekde la malvenko de Al- reĝan titolon ĝis sia morto. Garcio ne estis kronita an-
fonso en Tarazono kelkajn jarojn antaŭe. Alfonso deci- taŭ la forpaso de sia patro. Oni povas interpreti la si-
dis detronigi tiun navaran reĝon de la dinastio de la tuacion estiĝintan post la liberigo de Garcia, far sia bo-
Aristoj kaj anstataŭigi ĉi tiun per alia homo pli fidela al patro, tiamaniere: la infanto kalkulis je sufiĉa apogo de
li. En la jaro 905 li sukcesis surtronigi en Navario iun la nobelaro, ĉefe tiu de Galegio kaj Bierzo kie li estis
nobelon nomatan Sanĉo Garceso. Per similaj politiko- rolinta dum la plenumado de diversaj funkcioj komisi-
diplomatiaj intrigoj li sukcesis renversigi en Toledo la itaj al li de la reĝo; do Alfonso ne povis sufoki la ribe-
povon demetante la onklon de Lubbo kaj anstataŭig- lon. Sed siavice ankaŭ Garcio ne povis deponi sian pa-
ante tiun per alia homo pli konvena al liaj planoj. La tron ĉar ankaŭ ĉi tiu disponis je sufiĉa politika, kaj ĉefe
lidero de la Banu Kasi reagis kontraŭ tiuj elpaŝoj kiuj militista apogo. Estiĝus iu situacio de povo-ekvilibro
erodis sian povon kaj marŝis, en la jaro 907, kontraŭ la daŭrinta dum la malmultaj jaroj kiuj restis de la vivo de
nova reĝo de Pamplono. Tiujare mem la reĝo Alfonso Alfonso. Ĉi tiu retiriĝis al Zamoro, kaj la garnizono de
vizitis Toledon kaj estis triumfe akceptita tie, kaj rice- tiu urbo estis la potenca armeo kiu estis venkinta la las-
vis altvalorajn donacojn, inter ili iu visigota kruco kiun tan muzulmanan atakon kaj akompaninta la reĝon en ĉi
li donacis poste al la ĉefpreĝejo de Oviedo. Dume Lub- ties triumfa vizito al Toledo. Do ne estis civila militado
bo fiaskis en Navario; li mortis la 29-an de septembro inter la reĝo kaj ĉi ties filo. Sed ankaŭ ne estis iu nova
de tiu jaro 907 batalante kontraŭ Sanĉo Garceso, la ali- kampanjo de Alfonso kontraŭ la maŭroj; siaj zamoraj
ancano de Alfonso la 3-a. La nova lidero de la kasiidoj, trupoj ne plenumis plian bataladon ol la kutimaj razioj
Abd-Alaho, frato de Lubo, intencis, vane, restarigi la kiujn ili devis fari, sude de Zamoro, por la sinproviz-
povon de sia familio en la Ebro-valo. Aliaj klano-estroj ado de la la nepraj vivtenaĵoj. Oficiale, Alfonso daŭre
dividis inter si la restaĵojn de la iama potenca regno de estis la reĝo; ekzistas dokumentaro de la epoko kiu per-
la Ba-nu Kasi, dum Sanĉo Garceso pligrandigis sian mesas supozi ke grandparto el la popolo sciis nenion
navarian regnon per la kapto de parto el la territorio de pri tiu konflikto en la pinto de la monarkio. La fakta
la forpasinta Lubbo ibn Muhammado. povo, for el Zamoro, sendube estis demarŝata de Gar-
Alfonso la 3-a troviĝis tiam en la pinto de sia gloro kaj cio, sed ĝia konkretiĝo eble konsistis nur en la kontrolo
povo. Ŝajnis ke estus baldaŭ plenumiĝonta la profetaĵo de la situacio, interkonsente kun siaj fratoj, por ke, je la
kiu anoncis la finigon, far tiu reĝo, de la muzulmana forpaso de la reĝo, la heredado ne estu tiel konflikta
superregado sur Hispanio. Kaj oni salutadis lin per la kiel je la komenciĝo de la reĝado de sia patro.
titoloj de Alfonso “la Granda”, kaj “la Imperiestro”, Garcio estis kronita reĝo post la morto de Alfonso. Es-
per kiuj oni mencias lin en multaj prihistoriaj verkoj. tis li kiu translokigis la kortegon al Leono metante fi-
Sed ĝuste tiam li ricevis la plej doloriga bato el la des- non al tio kion ĝis nun ni nomis “Asturia Regno”, kaj
tino. La sekvaj okazintaĵoj apartenas al tiu tipo pri kiuj la historio nomis “Galegia Regno”. Cetere tiu reĝo
al la kronikistoj de la epoko ne plaĉis raporti. La in- mortis, sen idaro, nur kvar jarojn poste, batalante kon-
formo estis prenita el posta –kaj kontraŭdira– doku- traŭ la muzulmanoj en la Ebro-valo, kaj heredis la kro-
mentaro. Reveninte el sia vizito al Toledo, oni mal- non de la Leona Regno lia frato Ordonjo. La historio
kovris komploton por murdi la reĝon. La responsulo, iu pludaŭris, sed temis jam pri alia historio.
40