Page 68 - heleco-96
P. 68

estis dispartita inter tri imperioj: Rusio, Pru-
                                                   sio kaj Aŭstrio. Varsovio estis la ĉefurbo de
                                                   la rusa parto de Polio. Maria konservis tian
                                                   polan  naciisman  senton  dum  sia  tuta  vivo,

                                                   kvankam  plejparto  el  tiu  vivo  kaj  sia  tuta
                                                   scienca laboro okazis en Francio.
                                                   La  gepatraj  familioj  de  Maria  estis  ruiniĝ-

                                                   intaj pro ilia implikiĝo en la fiaskintaj naci-
                                                   ismaj  insurekcioj  kontraŭ  la  cara  povo.  La
                                                   lasta el tiuj insurekcioj okazis inter 1863 kaj

                                                   1865, pluraj jaroj antaŭ la naskiĝo de Maria.
                                                   Rezulte de tiu situacio, Maria kaj siaj pliaĝaj
                                                   fratinoj  travivis  malfacilaĵojn,  ĉefe  por  la

                                                   studado. Ilia patro estis maldungita far la ru-
                                                   saj aŭtoritatoj pro sia naciisma aktivado, kaj
                                                   li  devis  pergajni  la  vivon  de  la  familio  per
                                                   malbone pagataj laboroj. Krome Maria per-

                                                   dis sian patrinon kiam ŝi estis 11-jara.
                                                   Ekde la jaro 1891, la vivo de Maria Sklodo-
                                                   wska okazis en Francio, ĉefe en Parizo. Tie

                                                   ŝi studis, doktoriĝis, laboris, instruis, edzin-
                                                   iĝis,  akuŝis  filinojn,  ricevis  honorojn…  kaj
                                                   atakojn, kaj fine ŝi mortis en la jaro 1934. In-
                                                   ter la ricevitaj de ŝi honoroj, estis du nobel-

                                                   premioj. Ŝi estis la unua persono, kaj la sola
                                                   virino,  kiu  ricevis  dufoje  la  nobel-premion.
                                                   Por atingi tiun sukceson ŝi devis supervenki

                                                   multaj  malfacilaĵojn  krom  tiujn  de  sia  jun-
                                                   aĝo en Polujo. En Francio ŝi trovis oponon,
                                                   en la universitata, scienca kaj socia medioj,

                                                   kiel virino, kiel fremda kaj kiel liberema ino.
                                                   La radioaktiveco, t. e. la propreco de iuj mi-
                                                   neraloj disĵeti subatomajn partiklojn, kiu es-

                                                   tis  ŝia  malkovro  kaj  la  kaŭzo  de  ŝia  gloro,
                                                   estis  ankaŭ  la  kaŭzo  de  ŝia  morto.  Pro  ne-
                                                   kono de la danĝero, ŝi estis damaĝita de la
                                                   efiko, sur la korpaj ĉeloj, de la subatomaj par-

                                                   tikloj  de  la  materialoj  per  kiuj  ŝi  eksperi-
                                                   mentadis. Ŝi mortis, en 1934, estante 66-jar-
                                                   aĝa, pro aplazia anemio akirita pro ŝia long-

                                                   daŭra eksponado al radiado.

                                                         68
   63   64   65   66   67   68   69   70   71   72   73