Page 26 - heleco-93_Neat

akuzitoj rolis kiel defendanto Cicerono. Ĉi tiu prezent- gis la senatan komision por decidi ĉion necesan por iĝis kiel kandidato por la jaro 63-a kaj ĉi-foje oni per- garantii la konstitucian ordon. La 22-an de oktobro Ka- mesis al Katilino prezenti lian kandidatecon. tilino adresiĝis kuniĝi kun sia armeo de ribelintoj dum Katilino perdis en tiu balotado en kiu, tamen, estis en Romo la konspirantoj pensis ke ili povus efektivigi elektita Cicerono kiel konsulo. Paradokse, Katilino, kiu sian taskon en la urbo. Sed la konsulo povis aresti ilin apartenis al tre antikva patricia familio, propagandis en antaŭ la realigado de la konspiro, kaj atingis de la Se- la balotkampanjo defendante la interesojn de la pleb- nato la mort-kondamnon de la arestitoj. Cicerono haste anoj, dum Cicerono, kiu estis iu novulo, el iu pleba aplikis tiun mortpunon spite al la defendo de la akuz- familio de iu itala provinco, enviciĝis favore al la plej itoj kiun Cezaro faris en la senata sesio. Katilino estis altaj tavoloj de la nobelaro. Tiujare mem, Katilino de- deklarita malamiko de Romo kaj proskribito, la 15-an vis alfronti novan juĝproceson pro akuzoj kiujn oni fa- de novembro. ris al li en rilato kun faroj de la epoko de la diktaturo Sed li ne rezignis la realigadon de la cetero el la ribel- de Sullo. Li estis absolvita ĉu pro tio ke li ne estis kul- plano. Tamen, perdinte la avantaĝon de la surprizo, li pa aŭ pro tio ke prezidis la tribunalon lia amiko Julio ne tuj adresiĝis al Romo kun sia armeo sed intencis pli- Cezaro. fortigi ĉi tiun per kroma varbado kaj tiucele li multfoje Katilino denove kandidatiĝis por la konsuleco de la ja- klopodis eviti la batalon kun la armitaj fortoj senditaj ro 62-a. Sed li fiaskis denove kaj definitive. Li kom- de la Senato. Sed fine li ne povis eviti batali kontraŭ la prenis ke por li la sola ebleco atingi la politikan povon armeo komandata de Cajo Antonio Hibrido. Menciin- devus esti eksterleĝa: komploto aŭ revolucio. La elekt- das ke tiu Antonio sendita de Cicerono por sufoki la ri- itaj konsuloj estis Decimo Junio Silano kaj Lucio Lici- belon de Katilino, komence estis unu el la membroj de nio Mureno, sed antaŭ ties enposteniĝo, t. e. antaŭ la fi- tiu konspiro; ĉi tio klare montras la mankon je etiko de no de la jaro 63-a kaj ankoraŭ dun la konsuleco de Ci- tiuj lumpen-aristokratoj, kiuj moviĝis ne pro politikaj cerono, Katilino decidis agadi. Li komencis organizi konvinkoj sed pro persona profito. La batalo okazis en partion el tiuj lumpen-aristo- Pistorio. Katilino kuraĝe ba- kratoj kaj lumpen-kavaliroj talis komandante tiun arme- malkontentaj kun la politiko on kiun li estis rekrutinta. En de la Senato. Sed tial ke li ĝi estis romianoj el ĉiuj so- promesis la nuligadon de la ciaj klasoj: patricioj, kavali- ŝuldoj, kuniĝis kun li ankaŭ roj, plebanoj, novuloj… eĉ multaj malriĉuloj de aliaj so- sklavoj. Eble estis iuj sklavoj ciaj klasoj, inter ili ne mal- el la ribelo de Spartako kiuj multaj veteranoj de la militoj supervivis la masakron plen- de Sullo, kaj eĉ kelkaj skla- umitan, antaŭ kelkaj jaroj, de voj tiam ribelintaj en Kapuo. Kraso kaj Pompeo, kaj kun Laŭ la plano de Katilino, ki- ili estis ankaŭ veteranoj de la un li ellaboris en Romo, la legioj kiuj realigis tiun masa- komploto devus komenciĝi Marko Tulio Cicerono kradon. Tiutipajn kontraŭdi- samtempe en kelkaj lokoj en rojn kapablis generi la kom- Italio. La disturboj inkludus incendiojn kaj mortigojn pleksa romia socio. Ĉiuj batalis kuraĝe, ĝismorte. Estis de senatanoj. Tiam li reŭnuiĝus kun la formita ribel- por ili nenia espero kaze de malvenko. Spite al la klasa armeo. La fina akto de tiu revolucio estus kapti Ro- diverseco de la membraro de tiu armeo, estis inter ili io mon, kie la promeso de socia programo altirus al li komuna al ĉiuj: ĉiuj ili estis lumpen-io-ajn, t. e. en la popolan apogon por sin konstitui konsulo aŭ diktatoro. tiama Romo estis nenia deca loko por ili. Ili estis kon- Por kulmini tiun planon, du sekvantoj de Katilino: Ka- damnitaj venki… aŭ morti. jo Vornelio kaj Lucio Varguntejo, devus murdi la kon- Se la komploto de Katilino havis dubindan karakteron sulon Ciceronon frumatene de la 7-a de novembro de je klasbatalo, la du sekvintaj civilmilitoj, okazintaj en la jaro 63-a. Eble Kraso kaj Julio Cezaro konis la la romia socio antaŭ la fino de tiu unua jarcento antaŭ planon de tiu komploto, sed ili ne implikiĝis en ties nia erao, tute ne povas esti konsiderataj klasbataloj. realigado, kaj prudente atendis vidi la disvolviĝon de la Tial ni ne dediĉos al ili la atenton kiun ni aplikis al la afero kaj profiti ĝin kaze de sukceso. ĝis nun priskribitaj sociaj konfliktoj. Tiuj civilmilitoj Foje okazas, kiam komploto estas konata de multaj estis detale priskribitaj de la kronikistoj de la epoko kaj personoj kiuj devos interveni en ĝi, ke iu el la kons- de la historiistoj de la sekvintaj epokoj. Pri ili ni diru pirantoj, aŭ iu persono kiun oni intencis allogi por la nur ke, fine, la Respubliko de Romo dronis en la ĥa- konspiro, denuncas la aferon. Kaj ĝuste tio okazis tiam: oson de siaj multaj nesolvitaj kontraŭdiroj, kaj ke la Cicerono ricevis informon pri la plano murdi lin, kaj politika povo estis alprenita de alitipa aŭtoritato, tiu de povis abortigi, se ne la ribelon, almenaŭ ties disvolv- la imperiestroj, ankaŭ nomitaj “Cezaroj”. La historio iĝon en Romo. En la senatejo li denuncis la agadon de de la imperio de Romo de la sekvintaj jarcentoj havas Katilino kaj ĉi tiu sukcesis eliri el la urbo antaŭ la kon- ian intereson de vidpunkto de la klasbatalo, kaj oni kretiĝo de la dispozicioj de la Senato por alfronti la devas priatenti ĝin, sed temas pri afero kiu meritas konspiron en Romo antaŭ ties eksplodo. Cicerono atin- apartan raporton. 26