Page 27 - heleco-93_Neat

La multaj konfliktoj okazintaj en la romia socio en la Nu, ĉiukaze, oni vane serĉus tiun homan konduton en lasta jarcento antaŭ nia erao estis kondamnitaj ne solvi la klasbataloj de la romia socio kiujn ni priskribis per la interklasajn kontraŭdirojn kaj ne generi alitipan so- la antaŭa ĉapitro. La Grakoj, Livio Druso, Mario, Sul- cion. La du lastaj civilmilitoj de tiu jarcento generis lo, Spartako, Kraso. Pompeo, Katilino, Cezaro… ĉiuj, nur alitipan politikan formon demarŝi la povon de la kiujn ni menciis kaj multaj aliaj kiuj ne aperas en nia ŝtato, sed la objektivaj kondiĉoj tute ne ŝanĝiĝis. La raporto, agadis, luktis, pro intereso, persona intereso aŭ produktado de la necesaj aĵoj baziĝis sur la terkulturo klasa intereso, sed ĉiukaze intereso, ne por la bono de kaj manlaboro (ĝenerale sklava) per ne-disvolvigitaj la tuta homaro, kaj ne sindoneme. Ne la altruismo, sed iloj de teknika vidpunkto. La subjektivaj faktoroj povis la egoismo, estas la natura kaj esenca eco de la homa generi nur ribelojn kaj/aŭ leĝajn projektojn kiuj, suk- estaĵo… kaj de ĉiuj ceteraj bestoj. Eĉ kiam hom(in)o cesintaj aŭ fiaskintaj, povus ŝanĝi nur la situacion de la aŭ best(in)o sin foroferas celante savi siajn idojn, tio protagonistoj sed ne la klasan strukturon de la socio. konstituas nur ian formon de egoismo; tian foroferon Se la romia socio, ekde la unua jarcento de nia erao, ili ne farus favore al alies idoj. Ni diru ke la agoj de la meritas ian atenton estas pro tio ke tiam aperis iu nova plej pura egoismo estas rendimentoj de la reptilia cerbo subjektiva faktoro kiu tute mankis en la konfliktoj de la de la homoj, kaj la sinforofero favore al la idoj estas antaŭaj jarcentoj. Temas pri la t. n. “morala konscien- rendimento de la limbia cerbo, komuna al ĉiuj mam- co”, aŭ “etiko” se oni preferas asigni al ĝi tiun nomon. uloj. Sed la karitato aŭ solidareco estas afero de la spe- Ja, la motivigilo de ĉiuj sociaj movadoj okazintaj dum cife homa parto de la cerbo, kiun oni nomas nov- la lastaj jarcentoj de la Respubliko estis la egoismo aŭ korteksto, kiu estas modifebla far la edukado. Sen tia memamo. La malo de la egoismo estas la altruismo, edukado aŭ civilizado, la natura stato de la hom(ar)o kiun la PIV difinas tiele: estas la sovaĝeco. La biblia rakonto pri la kreado de la Etika principo, kiu vidas la celon de la homa agado homo, laŭ kiu Dio kreis la homon perfekta, bona… es- en la bonfarto kaj bonstato de aliaj homoj; malego- tas senbaza legendo. Same erara estas la teorio de Ro- ismo, abnegacio, karitato, sinforgeso. usseau kiu diras ke la homo estas bona laŭnature kaj ke Aliaj nomoj por tiu sento povas esti: solidareco, filan- perversiĝas en la socio. Ĉiam la homaj estaĵoj serĉis tropio, empatio, frateco… Estas neniu diferenco, eĉ ne kaj celis sian propran profiton eĉ koste de la malfeliĉo nuanca, en la signifo de ĉiuj-ĉi vortoj. Okazas ke ĉiu el kaj damaĝo de aliaj homoj. Se necese, li ne sin detenas ili estas uzata de aparta homa kolektivo, kaj tiele la antaŭ la praktikado de kanibalismo. Nur la progreso de vortoj akiras konotaciojn, kromnociojn, subsencojn el la civilizacio povas plibonigi la homan konduton, la kunteksto kie ili estas uzataj. Tiele, la vorto “karita- kvankam ne la homan naturon. to” estas prefere uzataj en religiaj medioj. Pli laika es- La civilizado povas esti materia kaj spirita. Ekde la tas la termino “altruismo”. En la politikaj kaj sindikataj epoko de la romianoj la materia civilizado tre progre- medioj, ĉefe tiuj de maldekstraro, oni aludas tiun kon- sis. Hodiaŭ ni disponas je iloj pri kiuj la homoj de la cepton per la vorto “solidareco”. “Filantropio” estas uz- unua jarcento de nia erao ne povis eĉ revi. La spirita ata en aliaj rondoj, kiel la framasonaro. La relative no- progreso estis pli modesta, sed ankaŭ ĝi ekzistis, kaj va termino “empatio” estas uzata kadre de la verkaro ĝuste pri ĝi ni okupiĝos ĉi-ĉapitre. Pri ĝi ni jam iome pri psikologio kaj sociologio. Sed, esence, ĉiuj tiuj vor- temis en la unua ĉapitro de ĉi tiu raporto. Krome, se en toj, kaj eble aliaj, kiel “kamaradeco” rilatas al la sama la kalkulado de la historia tempo oni distingas inter ideo, kaj en ĉi raporto ni uzos ĉiujn ilin sendistinge. “antikva erao” kaj “nova erao” estas pro tio ke io grava 27