Page 46 - heleco-93_Neat

La Granda Franca Revolucio, komenciĝinta en 1789 menciita revolucio, malsame ol la ceteraj eŭropaj lan- kaj sen klare difinita fino, estis unu el la politikaj espri- doj. Ekde 1688 oni starigis en tiu lando registaron moj de la sociaj ŝanĝoj okazintaj en la eŭropaj landoj konstituitan de komercistoj kaj terkulturistoj, ĉiuj ili dum la dua duono de la 18-a jarcento kaj la 19-a, t. e. favoraj al la komercaj interesoj. La mezepoka korpora- la pasado el socio esence agrokultura al alia industria. cia sistemo malaperis en Anglio antaŭ ol en aliaj lokoj. La Franca Revolucio eblis ĉar la ŝanĝo jam estis okaz- La Londona Banko estis kreita jam en la jaro 1694. En inta en la menso de la homoj. Ne nur la burĝaro sed 1802 estis kreita la Burso de Londono. En la 18-a ankaŭ la popolaj amasoj estis ĉesintaj kredi je la dia jarcento okazis en Anglio profunda transformiĝo de la rajto de la absolutismaj reĝoj. Eĉ sen la kapto de la tekniko, sub la formo de la agrokultura revolucio, tiu Bastilo, la ekzekutado de Ludoviko la 16-a, la Konven- de la transportado kaj la Industria Revolucio mem. cio, la Teroro… la socipolitikaj ŝanĝoj estus same Ĉefa trajto de la tiama agrokultura historio de Anglio okazintaj kiel atestas la fakto ke, kvankam poste okazis estas tiu de la “Enclosure Movement” (ĉirkaŭbarado ia restarigo de la monarkio, jam ne eblis reveni al la de komun(um)aj terenoj), kiu pliintensiĝis ende 1760. antaŭrevolucia situacio. Jam la ekonomio ĉesis baziĝi La rezulto de tiu movado estis pligrandigi la domin- ĉefe sur la agrokulturo por komenci iĝi industria, ta- adon de la terposedantoj domaĝe al la kamparanoj kies men la eka elpaŝo de tiu evoluo okazis ne en Francio, vivmaniero dependis de la prilaborado de tia publika sed en Anglio. Ankaŭ la politikaj ŝanĝoj estis komenc- terspaco, detruante la postrestaĵojn de la angla terkultu- iĝintaj en Anglio antaŭ ol en Francio, ĝuste 147 jarojn ra komunumo kaj anstataŭante ĝin per iu sistemo de antaŭe. De la jaro 1642 al 1649 la tiulanda burĝaro mi- grandaj privataj farmoj mastrataj de kapitalistoj kaj kie litis kontraŭ la aristokrataro cele kontroli la politikan la terkulturistoj estis nuraj salajruloj. Tiu ĉirkaŭbarado povon favore al siaj klasaj interesoj. Iu rezulto de la de agrokulturaj bienoj estis efektivigitaj dank’ al speci- venko de la anglaj revoluciuloj estis la ekzekutado de alaj leĝoj aprobitaj de la Parlamento. La abolo de la la reĝo, same kiel okazus en Francio post unu jarcento komunumaj paŝtejoj estis neriparebla perdo ankaŭ por kaj duono. Sed estis iu konsiderinda diferenco inter la etbienuloj ĉar malfortigis ilin en la konkurado kun la ambaŭ revolucioj, la angla de la 17-a jarcento kaj la grandaj farmoj. Post la jaro 1830 restis malmultaj su- franca fine de la 18-a. En la kazo de Anglio, la venk- pervivantoj de tiu socia klaso en Anglio. Sekve de tio, inta burĝaro kaj la venkita aristokrataro alvenis al ia tiu lando estis la sola en Eŭropo kie ekzistis amasa interkonsento, kiu iamaniere ankoraŭ pludaŭras, kaj kampara proletaro kaj kie estis pli rigida la distingo in- kiu lasis for de la politikaj aferoj la malaltajn popolajn ter kultivi kaj posedi la teron. Oni alvenis, do, al kon- klasojn, la plebanojn, kamparanojn… La burĝaro ha- centriĝo de la tero kontrolata de la grandaj posedantoj, vis/as faktan, efektivan povon sed la monarkio estis kune kun ia enorma progreso de la agrokultura tekniko restarigita kaj la aristokrataro konservis gravajn privi- kaj la iompostioma ruiniĝo de la antikvaj etbienuloj. legiojn kaj apartajn politikajn instituciojn kiaj la Ĉam- Karlo Markso, analizante ĉi tiun movadon, vidis en la bro de la Lordoj. Sed ĉiukaze la potenciiĝo de la burĝ- senposedigo de la etbienuloj la konstituadon en la ur- aro alportis grandan ŝanĝon en la produktad-procezo. boj de la “rezerv-armeo” de la senlaboruloj, devigitaj La ĉefa karakteraĵo de tiu ŝanĝo estis la iompostioma akcepti ĉian ajn salajron kaj pretaj provizi malmulte- anstataŭigo de la manlaboro per la mekanika produkt- kostan labor-forton al la naskiĝanta industrio. Krom la ado, kio ebligas pli grandan produktadon. Kvankam tiu amasa eltiro de agrokulturaj produktoj, la efiko en la elpaŝo estis/as nomata “revolucio”, reale temis pli rela- unua fazo de la industria procezo estis tiu de la ellabor- tive longdaŭra procezo konstituita de multaj malgran- ado de teksaĵoj. Jam en lastaj jardekoj de la 16-a jar- daj ŝanĝoj kaj inventoj. Iu ŝanĝo, grava, estis la ideo aŭ cento aperis la unuaj tekso-maŝinoj kiel respondo al la konceptado kiun la homo havis pri la profesia laboro: neceso mekanizi la ŝpinadon kaj la teksadon, kaj la aŭ- oni komencis estimi la materian progreson kaj la eko- tonomaj laboristoj kiuj ĝis tiam uzadis la hejman bo- nomian sukceson. Alia faktoro kiu stimulis la grand- benilon devis iĝi salajruloj, ĉar nur monposedanto po- skalan produktadon estis la fakto ke la malkovro de no- vus financi la kompleksajn instalaĵojn. La teksad-in- vaj teritorioj estis pligrandiginta la eblecon de la mer- dustrio naskiĝis en Anglio, kaj rapide pligrandiĝis ĉefe kato. En kio rilatas al Anglio, de politika kaj leĝa vid- post tio ke, en la jaro 1733, John Kay inventis la harne- punkto tiu lando estis strukturita, rezulte de la supre son aŭ duonaŭtomatan teksilon. En la 6-a jardeko de la 46