Page 24 - heleco-95_Neat
P. 24
iuj okazoj, adult-peko. De vidpunkto de la moralo, la saman laboraĵon. La virina salajrata laborado estis Eklezio influadis ordigante la seksrilatojn, kaj de so- tre ofta en la kazo de la fraŭlinoj kaj la vidvinoj, ĝe- cia perspektivo la eklezia disciplino deklaris la ne- nerale en hejma servo, ankaŭ en ŝpinad-laboro, lav- dissolveblecon de la geedza paro. La spaco de la vir- ado kaj kuirado, sed ankaŭ en la kamparo kiel brak- inoj estis la privata interno de la domoj kaj monaĥ- laboristinoj aŭ salarulinoj. Kaj fine estis la virinoj ejoj. Ili devis esti sobraj en la vestado, pudoraj en la kiuj decidas dediĉi sian vivon al la religia servo. Te- interhomaj rilatoj, moderaj en la manĝado kaj trink- mas, en iuj kazoj, pri virinoj kiuj pekis kaj volis el- ado, kaj aktivaj kaj laboremaj en la hejmaj kaj fami- aĉeti sin; en aliaj kazoj temis pri sen-dotaj filinoj liaj taskoj. La celo de la submetado de la virinoj al la kiuj ne volis vivadi koste je pliaĝa frato aŭ fratino, vira zorgado estis protekti la inan honoron, ĉar kiam aŭ virino kiuj vidis la monaĥejon kiel eskapo el ne- la virino eliras el tiu interna spaco kaj, ĉefe, kiam ŝi dezirata geedzeco kiun la familio volus altrudi al ili. perdas la edzan protekton, pro foresto au morto de la Ĉi tiuj virinoj estis tiuj kiuj pli da atenton ricevis far edzo, ili “riskas kompromiti aŭ rekte perdi la ĉast- la historiografio, rezulte de la specialaj kondiĉoj de econ kiun ĉiuj, patroj, edzoj kaj klerikoj, konsideras la monaĥejoj kaj la relativa libereco kiun oni ĝuis en la plejsuperan bonon de la virinoj”. Tial la viroj, ili. Krom tiuj sociaj tipoj je virinoj, estis ankaŭ spe- “patroj, edzoj, fratoj, predikantoj, spiritaj gvid- cialaj kazoj kiel tiu de la beginoj, t. e. religiulinoj antoj… partoprenas kun Dio kaj la leĝaro en la mal- apartenantaj al apartaj sektoj, kiel la kataroj, albigen- facila sed necesa tasko prizorgi la virinojn, kiuj, soj, k. s. kiuj ne sekvis la kredaron de la oficiala reli- feliĉe, danke al iu saĝa decido de la naturo pro iu dia gio. Same, en la epoko de la Reformacio, kvankam dispozicio, troviĝas de ĉiam submetitaj al la aŭtorita- la ĉefroluloj de la afero estis viroj: Lutero, Kalvino to de siaj kunuloj”. Oni povas kompreni ke se tiel k. a., ne mankis grava virina interveno, favore aŭ rigoraj estis la kontraŭ-inaj dispozicioj montras ke la kontraŭ la novaj religiaj ideoj. ina submetiĝo ne estis laŭnature sed nur laŭkulture. Ĉar, spit’ al ĉio dirite, en la Okcidenta socio de tiuj Kompreneble la leĝaro de tiutipa socio estis tre seve- jarcentoj estis iu kontraŭdiro kiu, eble, estis la ĝermo ra por la adultulinoj. Ĉi ties edzoj mem povis pun- de la iompostioma evoluado direkte al la ina eman- mortigi ilin. En la kadro de tiel strikte ĉirkaŭlimigita cipiĝo. Se, unuflanke, la leĝaro kaj la dominanta ide- spaco, la virinoj kiuj emis, se ne kompleta emancip- ologio proklamadis la malsuperecon de la virinoj, iĝo, almenaŭ ioman gradon je homa realiĝado, devis aliflanke la kristanismo kiun la Eklezioj de la sis- disvolvi la econ de la ruzo, kvalito kiun oni povas temo pretendis servi kaj konservi havis kiel internan interpreti tiel de pozitiva vidpunkto: la virino estas ideon la homan progresadon, solidarecon, konkor- inteligenta, viveca, sagaca… kiel de negativa pers- don, kunsenton, egalecon, samrajtecon… tiu interna pektivo: la virinoj estas inteligentaj kaj ruzaj, sed tiu ideo estis kvazaŭ semo destinita ĝermi aŭ gisto des- ruzo utilas al ŝi por trompi, ĉefe la edzojn, ĝenerale tinita fermentigi. Ĝi bezonis nur tempo por ĝermi aŭ multe pli naivaj ol ili. Jen ĉi tiu estas, esence, la bil- fermentigi, kaj la 14 jarcentoj kiujn ni kontemplas do kiun prezentas la mezepokaj tekstoj. konstituis la tempan kadron de tiu procezo de pro- De socia vidpunkto ni devas fari diferencigon pri la greso de la kulturo, la scienco, la idearo, la klaskons- situacio de la virinoj: la nobela virino, la kamparan- cio kaj ankaŭ la ina genr-konscio. Ekzemple, la fak- ino kaj la monaĥino. La unua el ili estis la sola, kiu to ke, laŭ la kristana doktrino, la familio devas esti povus ĝui grandajn privilegiojn kaj, kiu, se eble, po- monogamia, markas ian grandan diferencon, anko- vus atingi pli grandan rekonon. En la nobela klaso, raŭ ekzistanta nuntempe, inter la socioj inspiritaj en la virino estis la centro de la hejmo, kie ŝi responde- tiu modelo kaj iuj tradiciaj kulturoj kiujn ni pritemis. cis ne nur por la zorgado de la geinfanoj kaj ilia Estis tre decida la influo de la kristanismo en la de- edukado, sed ankaŭ pri la organizado de la laboro de fendo de la vivo-rajto de la infaninoj, kiuj en la ro- la servutuloj, kiuj laboris por ili, pri la kontrolo de la mia socio estis forlasitaj laŭ nombro multe pli gran- ekonomio kaj dum la foresto de sia edzo, tre ofta en da ol la infanoj. De la jaro 390 la civila leĝo estis tiu epoko pro la militoj aŭ por tio ke ŝi estis vidvino, demetinta el la patroj la rajton pri la vivo de ties ŝi devis mastri, kiel administrantino, decidi anstataŭ- gefiloj. La respekto al la geinfanoj, al la virinoj kaj igante sian edzon. Dume la kamparana virino estis al la sklavoj etendiĝis kun la kristanismo. La krist- tiu kies vivkondiĉoj estis plej severaj: en la domo ŝi ana geedzeco estos tre decida institucio por plibon- devis zorgadi pri la kuirejo, vestaĵoj, purigado, eduk- igi la situacion de la virino en la familio. Malaperis ado de la geinfanoj… Ekster la domo ŝi devis okup- ankaŭ la socia “stigmo” kaj la diskriminado kiu ek- iĝi pri la brutaro kaj ceteraj kamparaj laboraĵoj. Sa- zistis en la socio rilate al la fraŭlinoj kaj la vidvinoj. me, la inoj de la naskiĝanta etburĝaro devis okupiĝi, Oni proklamis la liberecon de la virgulinoj por sekvi ankaŭ ili, pri la zorgado por ŝia familio kaj hejmo, la religian alvokiĝon, foje kun forta familia opono. helpi la edzon en la negocaj aŭ oficaj taskoj… Tiuj Pliboniĝis ankaŭ la vivo de la vidvinoj, kiuj estis kiuj devis labori eksterhejme ricevadis salajron ri- prizorgitaj de la socio kaj kunlaboradis en religiaj markinde pli malaltan ol tiu de la viroj, eĉ se ili faris kaj sociaj taskoj. 24