Page 18 - heleco-95

Kvankam la kronikoj de kiuj ni dependas ne estas tre konata kiel Beato de Ljebano. Tiu monaĥo sin ĵetis al
eksplicitaj pri la afero, oni povas supozi ke la venko de la polemiko kun Elipando. Li, simpla monaĥo, kuraĝis
Maŭregato estis nek facila, nek rapida, nek sensanga. cenzuri la ĉefepiskopon de Toledo, primason de la his-
Eble en Kordovo oni eksciis pri la malkonkordo en la pana eklezio, kaj kondamnis ĉi ties adoptisman doktri-
asturia regno ĉar la muzulmanoj entreprenis militkam- non, kaj diskonigis tra la asturia regno sian cenzuron.
panjon kontraŭ ĝi. Sed el tiu atako laŭŝajne la maŭroj Por kuraĝi entrepreni tiun atakon al la ĉefepiskopo de
ne atingis grandan profiton: eble ĝi pli utilis por ke la Toledo, sendube Beato havis la apogon de la reĝo
asturianoj ĉesigu sian malakordon cele kontraŭbatali la Maŭregato. Elipando replikis mendante al alia astura
komunan malamikon. Kvankam pli verŝajne Maŭrega- monaĥo, Fidelio, kontraŭoponi la tezojn de Beato. Ro-
to devis daŭrigi pagi tributon kiel vasajlo de la Kalif- mo apoĝis ĉi lastan; la polemiko ĉesis nur post la mor-
ejo, same kiel siaj antaŭintoj. Ĉi-foje eĉ la kristanaj to de Elipando. Notindas ke la afero de la adoptismo
kronikoj temas pri tiama tributo al la saracenoj; la tra- utilis al la kortego kaj la episkoparo de Francio por
dicio temas pri tributo kiu konsistis en la ĉiujara trans- malfortigi la influon de la hispana klerikaro, kaj utilis
dono de cent virgulinoj al la maŭroj. Sendube estis ankaŭ al la muzulmanoj (ili promociis Elipandon) por
pagenda tributo sed dubindas ĉu ĝi konsistis el tiutipa malaltigi la gravecon de Jesuo-Kristo kiu, laŭ la adopt-
pago; pli verŝajne temis pri alitipa karno, t. e. bovinoj. isma doktrino, perdas sian karakteron de Dia Filo por
Sed, kiel dirite, estas tre malabunda la historia informo resti kiel nura profeto, ne pli alta ol Mahometo, la pro-
pri la reĝado de Maŭregato, eĉ pli malabunda ol tiu je feto de la muzulmanoj.
kiu ni disponas pri la antaŭaj reĝadoj. Cetere la kalifo Alia religia afero kiu havis okazon dum la reĝado de
de Kordovo ne multe povis okupiĝi pri la norda krista- Maŭregato estis la teorio de la predikado de la apostolo
na regno; li daŭre havis problemojn de konspiroj kaj Sankta Jakobo en Hispanio. Tiu teorio, sen historia
komplotoj en sia propra regno. Do Maŭregato povis vi- bazo, jam ekzistis en kelkaj lokoj for de Hispanio ekde
vi pace dum la cetero el sia reĝado. la antaŭaj jarcentoj. Sed ĉi tie unuafoje oni parolis pri
Inter la malabunda informo pri la epoko elstaras tiu ri- tiu temo post tio ke Beato de Ljebano inkludis ĝin en
late al la religia situacio en la asturia regno kaj ankaŭ sian faman ilustritan manuskripton de Komentarioj al
en la cetero el Hispanio. Sub la muzulmana dominado la Apokalipso (en la jaro 786). Tiutempe, en iu liturgia
la kristanoj daŭre povis praktikadi sian religion, kaj en himno, per kiu oni petis la benon por la reĝo Maŭre-
Asturio, impulsite de la reĝa dinastio, oni estis metante gato oni invokas la apostolon Sanktan Jakobon kiel
finon al la lastaj restaĵoj de la paganismo. Sed ene de la protektanton kaj patronon de Hispanio. Eble la verk-
hispana kristanismo estis okazante io. Kiel sciate, kiam into de tiu himno estis la monaĥo Beato mem. La pre-
okazis la araba invado ankoraŭ oni ne estis metinte fi- tendita malkovro de la tombo de la apostolo en Galegio
non al la sekvoj de la kverelo de la arianoj kun la ofi- ne okazis tiam sed kelkajn jarojn poste, dum la reĝado
ciala dogmaro de la katolika eklezio. Kiel lasta espri- de alia monarko. Tamen, nedudeble, la radikoj de la
mo de tiu teologia kverelo en Iberio okazis ĉi tie ia re- kulto al Sankta Jakobo estiĝis en tiuj jaroj.
naskiĝo de la «adoptismo», antikva doktrino, de la 3-a Per iu antaŭa numero de ĉi tiu revuo, Heleco, speciale
jarcento, kiu estis deklarita hereza siamomente. Ĝia dediĉita al la kulto de Sankta Jakobo en Hispanio, ni
reflorado en Hispanio en la 8-a jarcento povas esti kon- eksplikis ke estas tute ne verŝajna la predikado de tiu
siderata kiel la lasta tranĉeo de la estingita arianismo. apostolo en Hispanio kaj la malkovro de lia tombo en
Ja, la adoptismo estis kvazaŭ mezpunkto aŭ sinkret- ĉi tiu lando. Vidu nian argumentadon en la ret-paĝoj:
ismo de la ariasmo kaj la ortodoksa katolika dogmaro. http://carleos.epv.uniovi.es/~faustino/heleco/85/15
Grava novaĵo estis tio ke inter la hispanaj episkopoj http://carleos.epv.uniovi.es/~faustino/heleco/85/16-17
kiuj alprenis tiun adoptisman doktrinon estis Elipando http://carleos.epv.uniovi.es/~faustino/heleco/85/18-19
la ĉefepiskopo de Toledo. La ĉefepiskopo de tiu urbo Maŭregato mortis, sen idaro, antaŭ la finiĝo de la sesa
estis, jam de antikve, la primaso de la kristanoj de jaro de sia reĝado. Tiam neniu en la asturia kortego
Hispanio. Se la poziciiĝo de Elipando estis grava por memoris pri Alfonso, la filo de Fruelo, kiu restis kun
ĉiuj kristanoj de la Iberia Duoninsulo, multe pli estis sia familio en Vaskio. Oni elektis kiel reĝo Bermudon,
por tiuj de Asturio kie tiam ankoraŭ ne ekzistis iu epis- frato de la reĝo Aŭrelio. Male ol sia frato Aŭrelio kaj
kopejo kaj rekte dependis de tiu de Toledo. La opono sia kuzo Maŭregato, Bermudo, jes ja, kvankam li estis
al la hispana adoptismo venis el la franca kortego, el kleriko, havis filojn. Tio estas tre grava ĉar li, Bermudo
kie estis sendita la episkopo Egilo. Plejmulte el la his- estas la plej antikva reĝa praulo de ĉiuj reĝaj dinastioj
panaj kristanoj rifuzis la francan influon kiun oni volis en Hispanio (kaj en aliaj lokoj) ĝis la nuna monarko de
efektivigi per Egilo. Tamen, paradokse, la defendo de Hispanio, Filipo la 6-a. Ankaŭ aliaj reĝoj aŭ reĝaj pre-
la ortodokseco kiu venis de Romo tra Francio estis al- tendantoj de Eŭropo estas posteuloj de tiu Bermudo.
prenita ĝuste en Asturio ĵuse kristanigita, pli konkrete Kaj tamen li reĝis dum mallonga tempo, apenaŭ du
en Kantabrio. jaroj, kaj kiam li abdikis kaj retiriĝis al iu monaĥejo,
La centro de la rezisto kontraŭ la adoptisma doktrino sukcedis lin neniu el siaj filoj.
en la asturia regno estis la monaĥejoj de Ljebano, en Bermudo suferis severajn malvenkojn okaze de muzul-
Kantabrio. Elstaris tie la figuro de iu monaĥo nomata manaj atakoj en Alavo kaj Galegio. Li konsideris ke
Beato, same erudidicia kiel pasia. Li estis la aŭtoro de por alfronti tiujn militajn ofensivojn estus necesa la
tiu fama manuskripto de komentarioj al la Apokalipso elektado de homo pli juna ol li.
18