Page 23 - heleco-95

fronto. La astura reĝo Alfonso la 2-a, kiel aliancano, Tiam jam estis pasinte iomete pli ol unu jarcento post
fakta vasalo, de la franka imperiestro, devis meti tru- la batalo de Kovadongo. En ĉi tiu epoko la muzulma-
pojn de sia regno en la defendon de la konkerita de la noj jam estis tre konsciaj pri la danĝero kiu signifis por
frankoj teritorio sude de Pamplono kiam la maŭra ar- sia superregado en Hispanio la ekzistado de la astura
meo subgvide de Abd al-Karim –rekuperita por la ser- regno. Ŝajnas ke la milito kiun Abd-al-Rahmmano la 2-a
vo de la kalifo– pretis ataki la zonon kie interlimis la entreprenis en la jaro 825 estis pli ol nura raziado. Ĉi-
hispana markio kaj la Galegia Regno. La arabaj fontoj foje oni sendis tri armeojn kontraŭ la regno de Alfonso
nomas Ŭadi-Arrin la lokon kie kontraŭfrontiĝis la kvankam ne al Asturio mem sed, kromanfoje, al la
armeoj de la kristanaj kaj la muzulmana regnoj; nun- flankaj teritorioj de la regno, t. e. Alavo kaj Galegio.
tempaj historiistoj pensas ke temas la zono kiu nun Ĉiuj tri armeoj estis komandataj de membroj de la
nomiĝas Mirando. Tiam la franka armeo estis komand- umeja familio de la kalifo. Eble la atako al Alavo celis
ata de la guberniestro de Pamplono, Velasko. Ĉi tiu altiri al ĉi tiu fronto parton el la militaj fortoj de Al-
armeo kune kun tiu gvidata de Alfonso, la reĝo de fonso por plifaciligi la ofensivon, far la du ceteraj ar-
Asturio, kontraŭbatalis la armeon de Abd al-Karim meoj, en Galegio. Alfonso decidis koncentri siajn for-
vespere de la 25-a de majo de tiu jaro 816. En la araba tojn en Galegio, la regiono tra kiu eblus al la saracenoj
lingvo la vorto ŭadi signifas rivero; eble temis pri la iu pli facile eniri en Asturion. Do la maŭra atako al Vas-
alfluo de la rivero Ebro, nomata Oroncillo. Dum la ma- konio estis tre sukcesa; Ubajd-Allaho, onklo de la emi-
teno de la menciita tago la saracenoj estis intencante ro, povis profunde penetri en tiu regiono kaj venki ties
transpasi la riveron sed la kristanaj trupoj sukcesis eviti enloĝantojn, kiujn la muzulmanoj nomis majus, vorto
tion. Tiuj trupoj, sin konsiderante venkantaj, intencis, per kiu la mahomedanoj nomadis la paganojn; en tiu
siavice, transpasi la riveron por ataki la maŭrojn. Sed epoko la kristaniĝo de Vaskonio estis preskaŭ nula,
ĉi ties kontraŭatako estis eĉ pli sukcesa kaj okazigis al certe pli supraĵa ol tiu de Kantabrio kaj Asturio. Dume
la kristanoj grandan mortigon, kvankam ne atingis de- la du muzulmanaj armeoj en Galegio, subkomande de
finitivan venkon ĉar fine la kristanaj trupoj sukcesis sin du kuzoj de la kalifo, atakis tiun regionon tra du mal-
defendi en iu proksima monto. Poste ambaŭ malamikaj samaj enirpunktoj cele devigi la reĝon Alfonson dividi
armeoj fortikiĝis sur la tereno defendante siajn pozi- siajn trupojn. Ĉi tiu devis intensigi la rekrutadon de
ciojn kaj tiu situacio daŭris dektri tagojn, ĝis kiam la soldatoj por alfrontigi tiom imponan ofensivon. Laŭ sia
pluvado igis neeltenebla la situacion de ambaŭ armeoj kutimo atendi konvenan okazon kaj serĉi konvenan lo-
kiuj decidis retiriĝi la 7-an de junio. La araba armeo ne kon por batali, Alfonso sukcesis, pluafoje, fari embus-
sukcesis rekuperi la konkeritan de la frankoj terenon, kon al saracena armeo pli potenca ol la sia. Oni ne ko-
sed la kristanaj trupoj perdis multajn el siaj homoj. nas multajn detalojn pri la batalo. La asturaj kronikoj
Ŝajnas ke ankaŭ la araba armeo suferis grandan perdon estas tre lakonaj pri tiuj eventoj, kaj la arabaj fontoj es-
je homoj, kvankam siaj kronikoj priskribas nur la per- tas eksplicitaj nur kiam siaj fortoj sukcesas venki. Ĉi-
dojn de la malamiko. Ĉiukaze, poste, dum iuj jaroj, ne kaze estis katastrofo por iu el la armeoj atakintaj Gale-
kontraŭbatalis asturoj kaj maŭroj. La kordova emiro gion; eĉ ĝia generalo, Al-Abbas, pereis en la batalo.
devis reiri al siaj internaj konfliktoj kiuj, krome, pliakr- Poste la venkinta armeo de Alfonso povis kontraŭfron-
iĝis de tiam. Dum la jaroj 817 al 818 okazis granda po- ti, en la zono de Kalvoso, la alian armeon, gvidatan de
pola ribelo, eble revoluci-tipa, en la suburboj de Kor- Malik, frato de la antaŭa. Ĉi tie ne estis embusko sed
dovo. La kalifo mem estis sieĝita en sia palaco kaj estis malkaŝa batala atako, tamen ankaŭ ĉi tie atingis gravan
subdanĝere perdi la tronon kaj la vivon. Sed fine la venkon la armeo de Alfonso. Ĉi tiu sciis kromanfoje,
ribelintoj estis venkitaj kaj kruele punitaj. Multaj el ili elekti konvenan lokon por ke la orografio de la tereno
estis ekzekutitaj, iu suburbo estis detruita kaj miloj da kunlaboru liafavore. La duobla katastrofo en Galegio
kordovanoj devis ekziliĝi en Afrikon. Poste, ĝis sia tre impresis la kalifon kaj ĉi ties vezirojn. Ili sin sentis
morto en majo de la jaro 822, Al-Hakamo devis alfron- devigitaj tuj fari ion kiel reprezalio, kaj decidis ion ne-
ti pluajn ribelojn. Du tagojn post lia morto, estis solene kutiman; ili organizis, tiujare mem, vintran kampanjon.
entronigita lia filo Abd-al-Rahmmano la 2-a. Ĉi tiu Do, en decembro de la sama jaro 825 eliris norden alia
nomumis kanceliero kaj sekretario la maljunan genera- maŭra armeo, komandata de Faraj ibn-Masarro. Sed
lon Abd al-Karim. Ĉi tiu entreprenis, unu jaron poste, evidentas ke la plano estis pli modesta ol tiu de la an-
novan kampanjon kontraŭ la astura regno dum la nova taŭaj kampanjoj; oni ne pensis ataki Asturion, nek Ga-
emiro dediĉiĝis al la ĝuado de la favoratinoj de sia ha- legion. La atako adresiĝis kontraŭ tiu suda parto de
remo. Post pripensado kaj interkonsultado kun siaj leŭ- Kantabrio, kiun la araboj nomadis Al-Kilak (Kastilio,
tenantoj, Abd al-Karim ne kuraĝis rekte ataki la astu- Kastel-lando). Ĉi tiu kampanjo, pri kiu oni scias pres-
ran regionon sed la plej alireblan teritorion de Alavo. kaŭ nenion, devas esti enkalkulita inter la serio de ra-
Resume, temis pri kroma nura razio el tiuj destinitaj al zioj kiuj okazigas nenian teritorian ŝanĝon.
nura disrabado sen strategiaj politikaj pretendoj. Plu da Eble la muzulmana armeo en Kastilio devis tuj reveni
predado, plu da bruligado de modestaj vilaĝoj… Estis al la kalifejo kiam komenciĝis tie sinsekva serio da ri-
la lasta kampanjo de la maljuna generalo; li mortis la beloj kiuj daŭris proksimume tri jar-kvinojn. En Tod-
sekvintan jaron kiam li estis preparante novan kampan- miro, Toledo, Merido, Zaragozo… estis separatismaj
jon sed ne kontraŭ la kristanoj sed por sufoki iun novan ribeloj kontraŭ la aŭtoritato de Kordovo, sed estis an-
ribelon en la kalifejo. kaŭ disturboj pro la malkontento de la kristana hispana
23