Page 16 - heleco-95

realigis malplenigon de la teritorio inter la kantabra- igitaj, far la astur-kantabra armeo, 54.000 maŭrojn, kaj
astura montaro kaj la centra montaro de la duoninsulo. estis kaptita ties estro Omar, kiu laŭ la sama kroniko,
Tiamaniere li kreis strategian malplenon sude de la te- estis filo de la kalifo Abd-al-Rhamano, kiun senkapigis
ritorio kiun li fakte povis kontroli ekde la apudmara la reĝo Fruelo mem. Eble la batalo kaj la kristana ven-
franĝo norde de la la kantabra montaro. Per tiu rimedo ko okazis sed la ceteraj informoj provizitaj de la astura
li certigis la supervivadon de la eta kaj febla asturia kroniko estas evidenta troigo. Kelkajn jarojn poste iu
regno. La estontaj atakoj de la muzulmanoj kontraŭ muzulmana armeo eniris en la teritorio de Alavo. Pri
Galegio, Asturio aŭ Kantabrio devus trairi dezertan te- ĝi, jes ja, informas la arabaj historiistoj, eble pro tio ke
ritorion kie ne eblus la nutrado, kaj per la homoj el- ĉi-foje la maŭroj atingis gravan venkon. Komandis tiun
prenitaj el la senloĝigita zono estis pligrandita la krist- kampanjon Badr, amiko de Abd-al-Rahmmano. Li ba-
ana loĝantaro preta kontraŭrezisti la invadantojn. talis en tiu terzono, devigis ties enloĝantojn pagi tri-
La granda enmigrado de sudaj enloĝantoj okazigis en buton al Kordovo kaj forportis ostaĝojn tiudestinen ce-
Asturio kaj Kantabrio ian neatenditan efikon: la ro- le certigi la submetiĝon de tiu regiono.
manigon de tiuj regionoj. Tio, kion dum kelkaj jarcen- Temis, sendube, pri grava venko, sed nesufiĉa, tamen,
toj ne estis atinginte la romianoj kaj la visigotoj, estis por endanĝerigi la asturian regnon. Ĉi tiu jam estis
plenumita de la novenmigrintoj. La efiko de la trans- konsiderinde plifirmigita, kaj dume la andalucia regno
lokigo de amasoj de loĝantoj el la centra regiono de aŭ kalifejo jam ne plu reprezentis la forton kaj la am-
Hispanio efektiviĝis en kelkaj terenoj, inter ili la jura plekson de la Kalifejo de Damasko el kiu ĝi iam estis
ĉar la nova loĝantaro alportis el siaj devenlojoj kuti- parto. Krome la danĝero je interna malkordo ne estis
mojn kaj leĝojn ne ekzistantaj ĝis tiam en la longa kaj tute malaperinta en tiu regno. Interna malakordo estis
larĝa franĝo inter la maro kaj la kantabra montĉeno. ankaŭ en la regno de Fruelo. Li devis batali kontraŭ
Sed tiu efiko estis eĉ pli notinda en kio rilatas al la reli- vaskoj, kiuj ne volis plu dependi de tiu nova regno kies
gio kaj la lingvo. Tio estas, plenumiĝis ekde tiam la politika centro estis en Kango, Asturio. Eble la impos-
kristanigo de Asturio kaj Kantabrio, kiu ĝis tiam estis toj kiujn ili devis pagadi por ĝia subtenado ne estis pli
tre supraĵa, aŭ eble tute nula. En la lingva tereno, la efi- mildaj ol la tributoj postulitaj de la saracenoj. Fruelo
ko de la nova loĝantaro estis la latinigo de tiuj nordaj devis militi kontraŭ ili kaj atingis venkon tie. El tiu
regionoj, t. e. la posta naskiĝo de la kastilia kaj la as- kampanjo, laŭ la milita kutimo de la epoko, la astura
tur-leona lingvoj anstataŭante la idiomojn antaŭe pa- reĝo postulis kaj forportis ostaĝojn, kaj inter ili estis iu
rolatajn tie, kiuj ankoraŭ estis tiuj ekzistintaj antaŭ la junulino nomata Munia, el kiu li enamiĝis kaj generis
alveno de la romianoj, idiomoj eble parencaj al la eŭs- el ŝi idon kiu ludos gravan rolon en nia historio. Ankaŭ
ka kiun ankoraŭ oni parolas nuntempe en Vaskonio. en Galegio devis batali Fruelo por sufoki la ribelemon
Alfonso mortis en la jaro 757. En Kordovo, kiel dirite, tie estiĝinta kontraŭ lia regado.
Abd-al-Rahmmano estis sukcesante preni la kontrolon Oni atribuas al ĉi tiu reĝo la fondadon de la urbo Ovie-
de la andalzia regno. Do, la situacio kvalite ŝanĝiĝis por do, kiu poste iĝos la kortego de la regno kaj nuntempe
la asturia regno, kiu de tiam estis regata de Fruelo, filo estas la ĉefurbo de Asturio. Sed li ne translokigis tien
kaj sukcedinto de Alfonso. Laŭ la kutimo, li estis for- la kortego; dum lia vivo ĝi daŭre restis en Kango. Eble
male elektita de la altrangularo de la regno. Li devus li pensis fari iam tiu translokigo sed malpermesis al li
alfronti pli firman maŭran povon ol sia patro, ĉar de fari tion lia frua morto. Ŝajnas, tamen, ke en Oviedo li
tiam la kalifo de Kordovo povis sendi militajn ekspedi- igis konstrui palacon en kiu, laŭŝajne naskiĝis Alfonso,
ciojn kontraŭ la norda kristana regno. Fruela devis stari la filo kiun Munia naskis al li. Li igis konstrui ankaŭ
je la defensivo laŭlonge de iaj regn-limaj linioj ekster- kelkajn monaĥejojn kaj preĝejojn en Oviedo kaj en
ordinare etendigitaj ekde Vaskonio ĝis Galegio. Sed aliaj lokoj. Ankaŭ lia patro, Alfonso la 1-a, estis kons-
krom la eksteraj atakoj far la muzulmanoj, Fruelo devis truinta tiutipajn religiajn centrojn, kaj multe pli liaj
alfronti ankaŭ la internajn malfacilaĵojn de regno kiu sukcedintoj. Multaj el tiuj religiaj domoj pludaŭras an-
ampleksis regionojn kun malsamaj etniaj komunumoj. koraŭ nuntempe kaj ili havas specialan intereson de ar-
Krom la jam menciitaj nov-enmigrintoj estas la fakto kitektura vidpunkto ĉar apartenas al iu stilo specifa de
ke la loĝantaro de la ambaŭflankaj esktremoj de la reg- ĉi tiu regiono: la t. n. astura praromaniko. Ilia kons-
no, Galegio kaj Eŭskio, apartenis al etnioj tute malsa- truado sendube enkadriĝas en la celo akceligi la krist-
maj ol la asturoj kaj kantabroj. Tiuj flankaj regionoj de anigon de la regiono. Ili estis la unuaj kristanaj temploj
la astura regno ne estis travivintaj la ribelon kontraŭ la konstruitaj en Asturio; oni ne konas pli antikvajn preĝ-
maŭroj; ili estis konkeritaj per la militaj ekspedicioj de ejojn en ĉi tiu territorio.
la patro kaj la onklo de Fruelo. Do ĉi tiu reĝo devis al- La rilatoj de Fruelo kun lia frato Vimarano ne estis
fronti eksterajn militojn kontraŭ la saracenoj kaj ankaŭ bonaj; la reĝo mortigis sian fraton propramane. La kro-
internajn konflitojn en Vaskonio kaj Galegio. nikoj de la regno ne provizas multe da informo pri ĉi
Kvankam ne abundas la historia dokumentaro pri tiu tiu afero. Ŝajnas ke Vimarano ambiciis la tronon kaj
periodo ŝajnas certe ke okazis iu milita atako en Gale- estis gajnante la simpation de la aristokrataro de la reg-
gio, kiu kulminis per granda venko de la armeo subko- no. Se tiel, la faro de Fruela ne solvis la situación ĉar
mande de Fruelo. La arabaj fontoj diras nenion pri tiu tiu reĝo baldaŭ poste estis murdita rezulte de konspiro
batalo, kaj la astura kroniko kiu priraportas ĝin provi- de la aristokrataro pri kiu la kronikoj ne alportas mul-
zas neverŝajnan informon. Laŭ tiu kroniko estis mort- tajn detalojn.
16