Page 13 - heleco-96
P. 13
fluadon tra ĝi. Dankemaj pro lia valora helpo, la fajrobrigadistoj metis Nikola-
on surŝultre kaj laŭdis lin kiel heroon. Per ĉi tiu sperto Tesla eksciis ke solvi
teknikajn problemojn povas doni al li agnoskon kaj aprobon.
Estante dekjara, Tesla komencis la mezlernadon en la gimnazio de Gospiĉ. Li
elstaris pri matematiko, sed li estis mallerta por la desegnado. Fakte, li ĉiam
evitis fari desegnaĵojn dum sia tuta kariero kiel inventisto, eĉ kiam tio estus
helpintaj lin konigi liajn ideojn al aliaj homoj. Lia gimnazia studado finiĝis en
la jaro 1870. Poste li suferis serion da malsanoj kaj la kuracistoj malesperis pri
lia ebleco supervivi, sed laŭ lia aserto eĉ dum diu longa etapo li ne ĉesis multe
legadi. Kiam li resaniĝis li reigis sian studadon en la Reĝa Gimnazio de
Carlstadt, en Kroatio, kie li loĝis ĉe iu fratino de sia patro, sed tie li denove
malsaniĝis, ĉi-foje je malario. Milutino ne estis rezigninta ke lia filo iĝu pastro
de la Ortodoksa Eklezio, sed Teslo sentis altiron al la fiziko, konkrete al la
elek-tro, kaj emis studi por iĝi inĝeniero pri elektro. Li legis ĉion, kion li povis
trovi pri elektro kaj komencis eksperimenti per baterioj, Ruhmkorff-bobenoj
kaj elektrostatikaj generatoroj.
Fininte sian studadon en Carlstadt, Teslo revenis hejmen. Tie li malkovris ke
en lia urbo estis epidemio de ĥolero. Li denove malsaniĝis, tiel grave ke eĉ oni
mendis por li ĉerkon. Ĉi-foje la malsano daŭris naŭ monatojn. En momento
speciale malfacila de tiu procezo Nikolao igis sian patron promesi ke se okazos
resaniĝo oni permesos al li studi inĝenierecon anstataŭ la eklezian karieron.
Milutino konsentis sed kiam Nikolao resaniĝis li troviĝis antaŭ alia malfacilaĵo:
Teslo estis atinginta la aĝon en kiu, kiel serba loĝanto en Krajino, devus servi
en la aŭstra armeo dum tri jaroj. Milutin estis maltrankvila ĉu lia filo ankoraŭ
ne estis sufiĉe forta por postvivi en la armeo. Milutin decidis ke Nikolao mal-
aperu de Gospiĉ kaj kaŝiĝu en la montoj dum li kaj siaj fratoj ellaboris planon
por la estonteco de sia filo. Dum naŭ monatoj, de la komenco de aŭtuno 1874
ĝis la sekva somero, Tesla vagadis tra la montoj de Kroatio, vestante kostumon
de ĉasisto kaj ŝarĝita per fasko da libroj. Trairante la arbaron perpiede, Teslo
fariĝis pli forta kaj fizike kaj mense. Tiam, laŭ lia aserto, li pli pripensis viziajn
inventojn kiel la sendado, inter la kontinentoj, de leteroj kaj pakaĵoj tra tubaro
sub la oceano, aŭ la konstruado de ringo, senmova, tra la tera ekvatoro
tiamaniere ke oni povus vojaĝi per ĝi dum la Tero moviĝas. Li mem konsciis
ke la planoj estis nerealigeblaj, sed li priskribas la ideojn por atesti ke lia pens-
ado aldirektiĝis al planoj utilaj por la tuta mondo.
Kiam Teslo revenis al Gospiĉ post sia restado en la montoj, li malkovris, ke lia
patro plenumis sian promeson kaj akiris stud-stipendion de la Administra Aŭto-
ritato de la Militista Landlima Regiono. La stipendio pagus 420 florinojn ĉiu-
jare dum tri jaroj kaj permesus al Teslo ĉeesti la Politeknikan Lernejon Joan-
neum en Graz (Aŭstrio). Post la fino de lia studado, Teslo ŝuldus al la Militista
Aŭtoritato ok jarojn da armea servo.
13