Page 38 - heleco-93_Neat
P. 38
pli atentadis pri siaj propraj interesoj ol pri la bonstato jarcento kaj komence de la 11-a evidentiĝis en Okci- kaj la sekureco de la regnoj al kiuj ili apartenis. Ili dento alia signo de reviviĝo de la civilizacio. Ĝi estis la konstituis novan socian klason kaj zorgis pri siaj klasaj tiama apreco pri la libroj kaj la antikva kulturo. Grava interesoj, ofte batalante inter ili por la akiro de gajno impulsanto de tiu tendenco estis Gerberto de Aurillac kaj povo. (946-1003), elektita papo en la jaro 999 kun la nomo La okazintaj ŝanĝoj en la terkulturo, la ekonomio kaj la Silvestro la 2-a. Lia eklezia kariero disvolviĝis paralele milit-arto generis tiun specifan formon de la feŭdismo al lia politika agado en la kortumo de la germana im- de la lastaj jarcentoj de Mezepoko. Iuj elementoj de la periestro Otono la 3-a (kiu troviĝis en Italio en tiu epo- feŭdismo ekzistis jam antaŭ la 11-a jarcento kaj aliaj ko) kaj kun lia intensa dediĉiĝo al la studado de ĉiuj persistis post la 15-a jarcento, sed la periodo inter tiuj sciencoj de la epoko, inkludante tiujn de la araba kultu- jarcentoj prezentas specifajn trajtojn kiuj distingas ĝin ro. Fakte, estis li kiu enkondukis en Francion la uzadon de aliaj historiaj epokoj. Ĝi karakteriĝis pro la mal- de la decimala numer-sistemo kiun la araboj estis el- centraliziĝo de la povo. En la pinto de la povstrukturo, portinte el Oriento. Tiu papo de la emblema jaro 1000 kiu samtempe estis klasa strukturo, troviĝis –teorie– la estis la plej fama kaj eminenta saĝulo de lia epoko, kaj reĝo aŭ imperiestro. Sub li, la loka povo estis demarŝ- kvankam li interesiĝis ankaŭ pri teologiaj aferoj, ne ata, kun granda aŭtonomio kaj foje sendependeco, far estis ĉi tiuj la ĉefa celo de lia intereso. Li okupiĝis pli iu aristokrataro aŭ nobelaro: dukoj, grafoj, markizoj… pri filozofio kaj matematiko, temoj kiuj estis forlasitaj Malpli rangaj estis la baronoj kaj la kavaliroj, kiujn ni de antaŭ kvin jarcentoj. Li studis ĉiujn antikvajn ver- jam menciis, kaj sub ili la komercistoj. Ĉi klaso estis kojn kaj dediĉiĝis instrui pri ili. Li enkondukis la aba- ankoraŭ malgrava, preskaŭ neperceptebla kiel aparta kon por la matematika kalkulado kaj interesiĝis ankaŭ klaso, komence de la 11-a jarcento, sed de tiam ĝi pri geometrio. Li konstruis horloĝojn kaj astronomiajn fariĝis pli kaj pli poten- instrumentojn, kaj dediĉ- ca kvankam ne en ĉiuj iĝis ankaŭ kolekti antik- lokoj egale; ĝi prosperis vajn manuskriptojn, kaj ĉefe en la apudmaraj zo- stimulis aliajn fari tion. noj, speciale en Italio Ĉesis esti kredero, pli kie, post pluraj jarcentoj malpli oficiala, tio ke la ĝi fariĝus unuaranga kla- antikva scio estis diabla so. La menciitaj regantaj kaj ke oni devus studi nur klasoj eltiradis siajn viv- piajn verkojn. Aperis li- rimedojn el la metiistoj broj, kopiaĵoj de verkoj de la urboj kaj la ter- de antikvaj aŭtoroj kiel kulturistoj de la kamp- Aristotelo, Eŭklido, To- aroj. En la plej malalta lomeo, Flavio Josefo, Ce- ŝtupo de la socia pirami- zaro, Salustio… Sub la do estis, krom la skla- influo de Silvestro la 2- voj, kiuj ne mankis en a, al la ekonomia dis- iuj lokoj, ĉefe la servut- volviĝo de la epoko al- uloj, preskaŭ sklavoj; ili doniĝis la intelekta, pro- devis prilabori terojn ne greso. Estis ia reago de apartenantajn al ili kaj kiujn ili ne rajtis forlasi. Alia la konservativaj fortoj kiuj malestimis tiujn ŝanĝojn. La ŝprucanta klaso estis la klerikaro. En la Eklezio ekzistis papo Gerberto estis akuzita je satana influo pro lia pastra hierarkio ekde la fino de la 4-a jarcento, ankoraŭ altiro al la antikvaj libroj kaj al la trakto kun la arabaj dum la romia imperio, sed nur iom-post-iom ĝi kon- intelektuloj. Tamen, kvankam lia pap-regado estis mal- kretiĝis kiel aparta klaso, aŭ pli ĝuste kiel paralela longdaŭra, lia influo estis decida. Sendube la situacio klas-strukturo apud tiu de la laika socio. La pligraviĝo estis jam matura por tiu ŝanĝo. De tiam kaj ĝis la in- de la klerikaro dum la kvin jarcentoj pasintaj ekde la ventado de la presado, la konventoj kaj monaĥejoj estis disfalo de la romia imperio okazis tial ke en la mal- lokoj de kopiado kaj tradukado de antikvaj libroj kaj evoluinta stato de la socio de la Alta Mezepoko nur la verkado de novaj. Kompreneble, estis definitive perdita pastroj scipovis legi, skribi, kalkuli… Tiu scio igis ilin grandparto el la enhavo de la iama Biblioteko de Alek- kapablaj roli kiel administrantoj de la posedaĵoj de la sandrio k. a., sed ĉio kio saviĝis estis zorge konservita nobelaro dediĉita al la milito. Ja la nobelaro de tiuj jar- kaj disvastigita. Oni povas diri ke en tiu laborado en la centoj sin trejnis nur pri batal-arto kaj malaprecis la skribejoj de la konventoj enestis kaj ĝermis la semo de intelektan instruiĝon. la Renesanco kiu florus plurajn jarcentojn poste. La feŭdisma sistemo establis rilatojn de majstreco kaj En ĉiu klasa socio okazas klasbatalo. Ju pli kompleksa dependeco inter la diversaj sociaj klasoj, kiel ni poste estas la socia klas-strukturo, des pli komplika estas la vidos, kaj generis konfliktojn kiuj senĉese pligrandiĝis klasbatalo(j) kiu(j)n ĝi generas. Laŭmezure ke la socio ĝis atingi la formon, plurajn jarcentojn poste, de veraj de Okcidenta Eŭropo estis atingante, en la 11-a jar- kamparanaj militoj. Krom la jam menciita rekuperiĝo cento, similan kompleksecon kiel tiu de la romia socio de la produktado kaj de la ekonomio fine de la 10-a de la 1-a jarcento antaŭ nia erao, ankaŭ la klasbatalaj 38
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43