Page 15 - heleco-95_Neat

Du el la ĉefaj kulturoj, la greka kaj la romia, kiuj kon- difinita momento, nome la Atena socio de la 7-a al la tribuis generi nian Okcidentan civilizacion havis, rilate 5-a jarcentoj antaŭ nia erao. Kvankam kelkaj el la pri- al situacio de la virinoj, ian similecon sed ankaŭ iujn skribitaj kondiĉoj de la virinoj povas esti aplikataj al la diferencojn. Ĉiujn ni priskribas ĉi sube. tuta greka socio notindas ankaŭ ke en multaj lokoj ek- Rilate al antikva Grekujo, ĉiuj historiaj tekstoj koinci- zistis gravaj diferencoj rilate al la klasika modelo de das pri tio ke la virinoj estis subenmetitaj al la domaj Ateno. Ekzemple, la doriaj virinoj ĝuis pli altan socian laboroj kaj la teksado. Ili ĝuis neniun rajton en la socia kaj juran liberecon ol la priskribita kaj pli altan gradon vivo: politika, civila, militista… Eĉ tiuj de la altrangaj je sendependeco rilate al la viroj. Ankaŭ en Sparto estis klasoj ne rajtis voĉdoni en la civitanaj asembleoj. La malsama la situacio de la virinoj, ili ne estis enfermitaj sola rolo de la grekaj virinoj estis provizi al la patrujo en la hejmo sed disponis je libera tempo kaj povis fari filojn, prefere virojn. Eĉ tiu ilia rolo en la konceptado fizikan ekzercadon. estis limigita ĉar oni konsideris ke la viro alportas al la Krome estis ankaŭ granda diferenco inter la menciitaj virino la animon de la estonta ido. jarcentoj kaj tio ekzistinta antaŭe, kaj ankaŭ kun la En tiu socio la inoj troviĝis sub la patriarkeca aŭtorita- posta evoluo de la helena socio. Rilate al la pli antikvaj to de la viroj. Tiele ili pasadis de la aŭtoritato de la pa- epokoj, la Iliado kaj la Odiseado alportas scion aŭ in- tro al tiu de la edzo. Iu afero estis tre grava: la fideleco; formon kiu sugestas ke, en la epoko kiun tiuj verkoj la inoj devis esti tute fidelaj al sia edzo. Sed ĉi tiu po- priskribas, la virinoj ludis pli gravan rolon ol tiu de la vus intimi kun aliaj virinoj kiuj, tamen, gravis eĉ mal- tempo de Solono kaj Periklo. Rimarkindas, ekzemple, pli ol la edzino. Tio okazis ĉar la greka socio estis tre la partopreno de la grekaj virinoj en la religia kulto. En klasisma kaj, same kiel estis sociaj diferencoj inter la la panteono de la greka religio estis ne nur dioj sed an- viroj de la diversaj klasoj, la virinoj de la malaltrangaj kaŭ diinoj. La religioj, kiel homaj kulturaj kreaĵoj, re- klasoj devis roli kiel servistinoj ne nur de la mastroj, spegulas la esencon aŭ naturon de la socio kiu kreis viroj, sed ankaŭ de ties edzinoj. Ekzemple, ekzistis la ilin. La matriarkecaj socioj generas diinan kulton far figuro de la konkubino. Tre oftis la rilato de la grekaj sacerdotinoj, kaj la patriarkecaj socioj generas religiojn viroj kun konkubinoj; ĉi tiuj eĉ povis loĝadi en la sama kun masklaj dioj servataj de viraj sacerdotoj. Socio, domo kun la edzino kaj, kompreneble, ankaŭ de ili oni kiel la greka, en kiu kunekzistas ambaŭgenraj kultoj, postulis fidelecon. Ili statuso en la domo estis kiel tiu atestas pri la ekzisto de procezo de evoluado aŭ de pli de servistinoj. malpli stabila pov-ekvilibro. Estas konate ke eĉ en Ate- Krome, apartenis al la greka kulturo ankaŭ la hetajroj, no, ekzistis iuj religiaj inaj kultoj en kiuj oni ne perme- virinoj edukitaj por akompani la virojn al lokoj kie la sis la ĉeeston de viroj. Krome rimarkindas ke la nomo ceteraj virinoj ne povis iri, kaj ilia intelekta preparo es- mem de la urbo devenas el tiu de la diino Atena, ĝia tis pli bona ol tiu de la ceteraj virinoj. Kaj fine, estis patronino. Sendube ĉio tio estis postrestaĵoj de matri- ankaŭ la tiel nomataj pornoj, kiujn oni povis trovi sur- arkeca epoko; ni ne forgesu ke la legendo de la ama- strate sed ankaŭ en temploj, kie ili estis konsekritaj al zonoj naskiĝis ĝuste en tiu greka kulturo kaj ĝi sen- servo al la dieco, kaj per la mono kiun ili atingadis el dube simbolas aŭ respegulas la vidon kiun tiu kulturo sia seksa komerco ili subtenadis la templon. Kompren- havis pri siaj praepokoj. eble, inter la pornoj estis pli privilegiitaj tiuj kiuj loĝ- Sed pli grava ol la pasinteco de la greka kulturo estis adis en la temploj. ĝia posta evoluo, t. e. la helenika aŭ helenista kulturo. La reformo de Solono (6-a jarcento a. K.) iomete pli- Ĝi estis rezulto de la imperio kreita de Aleksandro la bonigis la situacion de la malaltaj klasoj de la socio kaj Granda. Oni difinas tiun historian etapon kiel la perio- ankaŭ tiun de la virinoj. De tiam la inoj povis heredi la do inter Aleksandro la Granda kaj la 30aj jaroj antaŭ la propraĵon de la patro kiam ili ne havis virajn fratojn. kristana erao. Kiel ĝenerale okazas en la sociaj ŝanĝoj Ĉi tiu priskribo de la ina situacio en la antikva Grekio, estas pli facile identigi sian komenciĝon, rezulte de kiel dirite, estas resumo aŭ skemo ade ripetata de ĉiuj grava okazaĵo, ĝenerale neatendita, ol ties finiĝo, kiu historiaj tekstoj kaj eseoj. Sed oni devas noti ke tiu kutime estas lanta kaj longa procezo de degeneriĝo. skemo estas kvazaŭ ekfoto farita en konkreta loko kaj Ĝuste tio okazis kun la helenistikismo; ĝia komenciĝo 15