Page 55 - heleco-95_Neat

Karmen Martin Gaite Ana Frank Pilar Miro Carmen Martín Gaite (1925-2000), estis Annelies Marie Frank (1929-1945), es-Pilar Mercedes Miró Romero naskiĝis hispana verkistino, unu el la ĉefaj figuroj tis germana infanino jud-devena, tutu-en 1940 en Madrido. Ŝi estis famkon- de la hispana beletro en la 20-a jarcento. monde konata pro la verko “Taglibro ata direktorino de kino, teatro kaj tele- Inter aliaj distingoj, ŝi ricevis la Premion de Ana Frank”, la eldonaĵo de sia inti- vido. Ŝi studis ĵurnalismon kaj Juron, Princo de Asturio pri Beletro de la jaro ma taglibro, per kiu ŝi priskribis la rest- kaj ankaŭ en la Oficiala Lernejo de Ki- 1988. Ŝi naskiĝis kaj vivis dum sia infan-adon de preskaŭ du jaroj kaj duono no de Hispanio kie poste ŝi estis instru- aĝo en Salamanko. Dum tiuj jaroj ŝi ĉe- kiujn ŝi pasigis kaŝite, kune kun sia fa- istino. En Hispana Televido ŝi laboris estis neniun lernejon ĉar sia patro, Joze- milio kaj aliaj kvar personoj, en Ams- ekde 1960 kiel helpantino de redakcio fo Martín, liberalulo, ne volis ke ŝi estu terdamo, pro la persekuto al la judoj kaj kiel reĝisorino. De la televido ŝi pa- edukita en religia institucio, tial ŝi rice- far la naziistoj dum la Dua MondMili- ŝis al la kino reĝisorante kelkajn fil- vis klasojn el partikularaj instruistoj kaj to. Ŝia familio estis kaptita kaj forport- mojn. En 1981 ŝi denuncis esti sufer- el sia patro mem, kiu tre interesiĝis pri la ita al la germanaj koncentrejoj. La sola inta seksan persekuton en Hispana Te- historio kaj literaturo, kaj inicis ŝin en supervivanto el la ok kaŝitoj estis Otto levido. En 1982 ŝi devis esti operaci- tiujn temojn. Ŝia duagrada studado okazis Frank, la patro de Ana. Ŝi estis sendita ita dufoje por emplantado de valvoj en- en Salamanko dum la hispana civilmili- al la nazia koncentrejo de Aŭŝvico la kore. Ekde 1982 al 1985, dum la reg- to, kaj havis du profesoroj kiuj poste iĝis 2-a de septembro de 1944 kaj, poste, al ado de la Socialista Partio. Ŝi havis ofi- membroj de la Reĝa Akademio de la Ling- cialan postenon kiel Ĝenerala Direktor- vo kaj kiuj favore influis sur ŝia alvokiĝo la koncentrejo de Bergen-Belsen, kie ŝi ino pri Kino; de tiu respondeco ŝi im- al la literaturo. Post 1948 ŝi studis en Can- mortis pro tifo en marto de 1945, mal- pulsis strukturan ŝanĝon en la hispana nes. En 1953 ŝi edziniĝis al la verkisto multajn tagojn antaŭ la alveno de la kina kreado por la altigo de ties kvali- Rafael Sánchez Ferlosio kaj de tia m ŝi liberigaj trupoj. En 1947, apenaŭ du ja- to. En 1985 revenas al la kino kaj reĝi- ricevis kelkajn premiojn pro verkoj kiel rojn post la fino de la milito, Otto pu- soras la filmon Werter. En 1986 ŝi oku- La malantaŭa ĉambro, La kastelo de la blikigis la taglibron sub la titolo La mal- pas postenon je direktorino de Hispana tri muregoj, La pasteĉo de la dia- antaŭa domo. La libro estids tradukita Televido, ĝis 1989. En 1995 kaj 1997 blo…aŭ la teatraĵo: La eta fratino. Ŝi al 50 lingvojn, inter ili Esperanto, kaj reĝisoris la televidadon de la edziniĝoj kultivis alitipajn beletraĵojn: eseoj, artiko- oni faris teatraĵon kaj kelkajn filmojn de la filinoj de la reĝo. Ŝi mortis mal- loj, poezio, prelegoj… pri la historio kiun ĝi prirakontas. multajn tagojn post tiu lasta laboraĵo. Prinkonsideroj Jen ni faris rapidan kaj resuman trarigardon de la Historio, vidata de la perspektivo de ties inaj protagonistoj. Jes, nia listo ne estas kompleta. Kun sama rajto devintus aperi ankaŭ virinoj kiaj la reĝino de Kastilio, Maria de Molina, la papino Johano la 8-a, la kastilia reĝino Johanino la frenezulino, praavino de ĉiuj nunaj monarkoj de Eŭropo, Katarino de Aragono, fratino de la antaŭa kaj edzino de la angla reĝo Henriko la 8-a, Pokahontas, Izabela Farnesio, Concepción Arenal… kaj multaj aliaj. Vole ni lasis for la inojn ankoraŭ vivantajn, kiel Ri- goberta Menchú, virino imitinda kaj honorinda. En nia listo estas multaj indaj kaj imitindaj virinoj, sed estas ankaŭ ulinoj kiaj Agripina kaj Margaret Thatcher; ni jam diris ke nia atento adresiĝas al ĉiutipaj virinoj el- starintaj pro iu ajn kialo. Kaj kiu estas la kialo, ke ni intermiksu en saman liston, mistikulinojn kaj sciencistinojn, sanktulinojn kaj murdistinojn, virtulinojn kaj putinojn, reĝinojn kaj plebaninojn, tiraninojn kaj ties viktimojn…? Nu, per nia ineca nomaro ni celas dementi du ekstremajn kaj kontraŭajn pritakson de la seksaj ecoj. Nome tiun de la masklismo kiu subtaksas la valoron kaj kapablon de la virinoj, kaj tiun de ia feminismo kiu asignas ĉiujn virtojn kaj superecon al la ina sekso. Ja, ĉiuj tipoj je patriarkeca socio baziĝas sur la supozo ke la virinoj estas malsuperaj estaĵoj kiuj bezonas viran protekton kaj ke la viroj posedas kapablon, saĝecon kaj dignon kiuj mankas al la inoj. Ni provizis sufiĉe da ekzemploj de virinoj kiuj pruvis sian kapablon roli same kapable, saĝe kaj inde kiel la plej taŭgaj viroj por la samaj taskoj. La inversa teorio estas same rifuzinda. Inter la diversaj tendencoj ene de la feminista movado estas iu kies ĉefa teorio estas la aserto ke la virinoj posedas kvalitojn je bonkoreco, malavareco, delikateco… kiuj tute mankas en la vira sekso. Por dementi tian miton nia listo en- havas ankaŭ sufiĉgrandan kvanton da kruelaj kaj ambiciaj virinoj kiuj rolis same ol multaj viroj en similaj cir- konstancoj. Kaj en nia listo mankas alia nomo kiu devintus aperi tie, tiu de la bizanca imperiestrino, Irena de Ateno (752-803) kiu uzurpis la tronon de sia propra filo, kaj igis blindigi kaj enprizonigi lin por ke li ne povu reĝadi. Kontraŭ ambaŭ mitoj, frukto de nescio kaj nekono de la historio ni prezentas iome da historio. 55