Page 12 - heleco-95

Al-Samah komence atingis ian sukceson en lia milit- soldataron la visigota episkopo Oppo, frato de Vitizo,
ado kontraŭ la frankoj; li konkeris Narbonon kaj lasis kiu estis rolinte en la intrigoj kaj interakordoj kiuj ebl-
tie garnizonon por entrepreni la konkeron de Tuluzo. igis la araban invadon de la lando.
Sed ĉi-kaze li fiaskis; Odo, la duko de Akvitanio, kon- Tiu puna ekspedicio, laŭ la arabaj inform-fontoj, estis
traŭfrontis kaj venkis lin la 9-an de junio de la jaro 721 plene sukcesa. Asturio estis rekonkerita de la muzulm-
kaj la ŭalio perdis la vivon en tiu batalo. Dum sia du- anoj, ĉiuj vilaĝoj kaj urbetoj estis denove okupitaj;
jara regado en Andalusio Al-Samah estis realiginta plejparto el la ribeluloj resubmetiĝis kaj estis restarig-
gravan kaj intensan laboron de organizado de la lando; ita la sistemo de tributado. La ribelo estis tute sufokita,
li establis efikan fiskan sistemon kaj solvis la kontraŭ- sed… ĉu tute? La fakto ke Munuzo decidis resti en la
dirojn inter la diversaj muzulmanaj armeoj konkurantaj regiono kune kun sia armeo montras ke li ne konsideris
por la profito de la konkero. Sed, kiel dirite, li ne aten- oportune malmobilizi la trupojn dum ankoraŭ Pelajo
tis pri la ŝajne malgrava afero de la astura ribelo. Iome rezistadis kun siaj gerilanoj en la montaro. Munuzo
ŝanĝiĝis la situacio dum la regado de Ambaso, la suk- instaliĝis en Ĥiĥono, antikva urbeto fondita en la romia
cedinto de Al-Samah. Ambaso, kiu regis la muzulma- epoko, kie nuntempe estas la sidejo de nia Astura
nan regnon de la jaro 721 al 726, ne rezignis la kon- Esperanta Asocio. Ekde ĉi tiu centro Munuzo dediĉiĝis
keradon de Frankujo kaj daŭrigis la militadon kontraŭ organizi la rekonkeritan teritorion dum lia leŭtenanto
la frankoj, sed li decidis alfronti ankaŭ kaj antaŭe la Alkamo blokigis la montaran zonon kie denove estis ri-
problemon de Asturio, t. e. la nordo de sia andalusia fuĝinta Pelajo kun la ankoraŭ rezistantaj gerilanoj. La
regno. Ĉar dume en ĉi tiu regiono la ribelo laŭŝajne facilaj sukcesoj ĝis tiam atingitaj de la muzulmanoj kaj
estis altirinta pli kaj pli da personoj kontraŭ la fremdaj la ĝenerala submetiĝo de la loĝantaro aŭguris por ili
dominantoj kaj iĝis pli perceptebla de la araba politika baldaŭan feliĉan kulminon de la kampanjo.
centro de Kordovo kiel atestas la fakto ke unuafoje re- Vere, la asturoj ankoraŭ rezistantaj restis tre etnombraj.
gistris tion tiam la arabaj kronikoj. Kompreneble, Pelajo ne sin sentis sekura en la malalta
Kiel dirite, baldaŭ post la morto de Al-Samah en junio zono de la valo de Kango, do li retiriĝis kun sia mal-
de la jaro 721, en aŭgusto de la sama jaro Ambaso al- granda trupo al la krutaĵo de Aŭsevo, la loko hodiaŭ
venis por sukcedi lin, kaj antaŭ la pasado de unu jaro ĉi nomata Kovadongo, kie la valo mallarĝas. Tiu tereno
tiu jam estis organizinta la intervenon kontraŭ la ribel- estis pli favora por ke malmultaj homoj povu rezisti la
uloj de Asturio. Saĝe li decidis solvi unue la proble- atakon de pli multenombra soldataro kiu ne povus libe-
mon en Iberio aŭ Andalusia regno antaŭ repreni la ata- re manovri. La tieaj altaĵoj estis konvena loko por do-
kon al la Narbona Galujo kie la islama povo estis su- mini la profundan valon. Iu elstaraĵo de la tereno, iu
ferinte la unuan seriozan fiaskon en Okcidento. Ja, post alta holmo, kovrita de vegetalaro kaj arbaro, kaŝas la
la malvenko de Tuluzo estis necese reorganizi la isla- finon de funelo kaj ankaŭ la nekonkereblan kavernon
man armeon kaj levi la spirit-forton de la soldatoj cele kie la ribeluloj rifuĝis. La kaverno troviĝis –kaj daŭre
pretigi ilin por la revenĝo. Tiucele, la kampanjo kon- troviĝas– sur konkavo-forma rokego, relative alta (30
traŭ la ribelintaj asturoj de Pelajo estus tre konvena metrojn) rilate al la fundo de la valo. Piede de tiu rok-
kiel trejniĝo de la armeaj fortoj. Supozeble, la facila ego la mallarĝeco de la valo permesis la staron de ne
venko sur tiu malgrava malamiko utilus por stimuli la pli ol tricent homoj. Tra tiu valo diskuris/as la rivereto
entuziasmon de la trupoj kaj eble igus renaskiĝi la kiu elfluas kelk-kilometre pli sube en la riveron Se-
memfidon je ĉi ties forto. Kaj ankaŭ de politika vid- ljon, en Kango. La loko eble estis elektita de Pelajo por
punkto estis interesa kaj eĉ necesa por la araba povo tiu prezenti tie la unuan linion de rezisto al ebla atako far
interveno kontraŭ Pelajo kaj ĉi ties sekvantoj. Dum la fortoj pli multenombraj ol la siaj. En tiu zono ĉio estis
tri jaroj pasintaj ekde la ekribelo de Pelajo kaj ĉi ties favora al la trupoj de la montaranoj, bone konantoj de
elekto kiel estro de la asturaj montaranoj ĉi tiuj pli kaj la ĉirkaŭaĵoj kaj alkutimigitaj disvolviĝi tie. La densa
pli insolentiĝis kaj prenis la iniciativon de la lukto makiso ebligus kaŝiĝon de la atakantoj kaj se necese
atakante la islamajn instalaĵojn en la lando. Menciindas ties fuĝon sendanĝere. Eble, kvankam tio ne estas cer-
ke dum ĉi tiu etapo de la regado de Ambaso ĉi tiu devis ta, en tiu groto oni kultis, deantikve, iun Virgan Patr-
alfronti ankaŭ aliajn ribelojn en diversaj lokoj de sia inon kies statuo troviĝis en tiu loko. Laŭ iu teorio, la
regno for de Asturio, far kristanoj kaj judoj, pro la pli- nomo de tiu loko, Kovadongo, povas esti deformiĝo de
altigo de la impostoj kiujn li faris cele refari sian ar- iu antikva latin-lingva esprimo cave dominica. En la
meon. Li perforte sufokis tiun reziston kaj sekve de tio procezo de sinkretismo de la antikvaj paganismaj kul-
pli kaj plu kreskis la malkontento en la lando. Resume, toj kaj la kristanismo, ne nur en Asturio sed ankaŭ en
iĝis urĝa por li meti finon kiel eble plej rapide al la multaj aliaj lokoj, tiuj Virgaj Patrinoj fine estis identig-
afero de la montara gerilo en la nordo. Tiucele li orga- itaj kun la patrino de Jesuo, kiun oni nomas, ankaŭ ŝin,
nizis iom gravan armeo-korpuson kaj metis ĝin sub- Virgulino. Ne eblas koni nuntempe en kioma grado de
gvide de Munuzo, eble berbero kiel li. Verŝajne oni progreso troviĝis la procezo de sinkretismo en Asturio
pensis en Kordovo ke la asturaj ribelintoj ne kontraŭ- en tiu jaro 722. Ja, la tradicio pri la eventoj de tiu epo-
rezistus kaj ke ili kapitulacus kaj submetiĝus kiel ne- ko, batalo de Kovadongo, k. a. interpretas la okazint-
varie estis farinte ĉiuj hispanoj dum la antaŭaj jaroj aĵojn kiujn ni priraportas kiel kontraŭfrontiĝo inter la
ekde la musulmana invado. Eble kun la celo negoci la Islamismo kaj la kristanismo, sed eble la realo ne havis
kapitulacon de la ribeluloj, akompanis la muzulmanan tiom netan karakteron.
12