Page 29 - heleco-95

kristanoj sin sentis pli kaj pli malkontentaj kun sia si- dum sia reĝado. Sed la povo de Muhammado estis
tuacio de politika submetiĝo al muzulmana regado. enorma kompare al la sia. Cetere la muzulmana povo
Tial jam estis okazinte, en antaŭaj jardekoj, kelkaj tu- en Hispanio havis, en la unua etapo de la reĝado de Or-
multaj konfliktoj kiuj estis severe sufokitaj diversloke donjo, ankaŭ la regnon de Muzo. Tio signifas ke la tia-
en la Andaluzia regno (Merido, Toledo…) sed eĉ, kaj ma politika ludo en Hispanio estis afero ne de du rol-
ĉefe, en Kordovo mem. En ĉi tiu lasta etapo de la vivo uloj, sed de tri, aŭ kvar se ni konsideras ankaŭ Nava-
de Abd-al-Rahmano la 2-a la konflikto derivis al pu-re rion kiu, kvankam pli malgrava, tamen ankaŭ iome
religia kontestado kiun la emiro intencis perforte su- gra-vis, kiel ni poste vidos.
foki, kio okazigis martirojn. Tio ekszitis la pasiojn; la Verŝajna sekvo de la religia problemo de la mozaraboj
kristanoj insultis Mahomedon kaj volonte serĉis la estis la ribelo kiu konkretiĝis en Toledo jam ekde la
martiron. Inter la viktimoj de tiu religia persekutado jaro 852 mem. Verdire ne estis la unua tiutipa konflik-
estis Eulogio, la episkopo de Toledo, t. e. la ĉefepisko- to en tiu urbo; ni jam menciis kelkajn okazintajn dum
po de la regno. Estis aliaj problemoj en la kalifejo; la antaŭaj emir-reĝadoj. Ĉi-foje la toledanoj kaptis la
okazis iu berbera ribelo en Algeciro kaj krome aperis maŭran guberniestron kaj interŝanĝis lin kontraŭ la os-
iu pseŭdo-profeto. taĝoj kiuj estis en Kordovo rezulte de antaŭa ribelo.
Sur la fono de ĉiuj-ĉi tiuj konfliktoj, okazis ankaŭ poli- Sed la nova ribelo daŭris kaj la toledanoj alvenis ĝis
tika krizo en la emira palaco mem. Abd-al-Rahmano Kalatravo kaj devigis fuĝi la defendantojn de la tiea
estis malsana kaj en la perspektivo de lia baldaŭa mor- kastelo, kaj pretiĝis batali kontraŭ la trupoj de la an-
to abundis la palacaj intrigoj pri la sukcedado al li. Lia daluzia regno. En la printempo de la jaro 853 Al-
favoratino Tarub, forgesante la adoradon per kiu distin- Hakamo, frato de la sultano, rekuperis la perditan kas-
gis ŝin la kalifo, kaj pelita de senbrida ambicio, maĥi- telon de Kalatravo, sed en la sekvinta somero la muzul-
naciis lian venenigon kiun oni devus efektivigi pere de manaj trupoj suferis gravan fiaskon. En Kordovo oni
la helpo de la eŭnuko preparis armeon por re-
Nasaro. Malkovrita la in- submeti la toledanojn.
trigo, la eŭnuko estis Sed, ĉi tiuj, aŭdace, tra-
mortigita, sed Tarub daŭ- iris la t. n. Bruna-Mont-
re sekvis kontrolante la aro kaj atakis la maŭran
situacion en la palaco armeon en ĉi ties pro-
kaj klopodis aranĝi la pra teritorio, pli proksi-
sukcedadon de la kalifo, me al Kordovo ol al To-
kiu ne nomumis hered- ledo. Ĉar temis pri ne-
onton, por ke oni sur- atendita embusko, la ata-
tronigu ŝian filon Abd- ko estis tute sukcesa; la
Allahon. La 22-a de sep- generaloj komandantaj la
tembro de la jaro 852 trupon estis venkitaj, la
forpasis la emiro, vikti- muzulmana armeo suferis
mo de sia malsano aŭ de Politika situacio multajn viktimojn kaj la
kroma krima intrigo. Por en la jaro 858 kampadejo estis disrab-
sukcedi lin, krom la kan- ita. Tiom humiliga mal-
didateco de la filo de Tarub, havis multajn apogantojn venko devigis la kalifon reagi. Pro la relativa prok-
alia filo, Muhammado, kiun lia patro ofte distingis per simeco al Kordovo, la venko de la toledanoj metis sub-
sia favoro kaj kelkfoje estis gvidinta militajn ekspedi- danĝere la ĉefurbon mem de la kalifejo. Do Muham-
ciojn de la kalifejo. Se kredi la arabaj kronikoj kiuj ra- mado preparis decidan kampanjon kontraŭ la insurgen-
portis pri tiuj okazintaĵoj, Muhammado sukcesis aliri al toj kaj spite al sia malinklino al la militado, li mem
la palaco, por kontroli tie la sukcedad-procezon, per ia komandis la armeon kontraŭ Toledo en la somero de la
romaneska ruzaĵo: masko-vestita kiel virino. sekvinta jaro, 854. La toledanoj prave kalkulis ke la
Muhammado sukcesis heredi la tronon de sia patro. Li kalifo intencos reprezalii kontraŭ ili post ilia aŭdaca
ne heredis, tamen, ties senmezuran seks-avidon; li ha- ofensivo de la antaŭa jaro kaj pretiĝis por la defendo.
vis nur 33 filojn kaj 21 filinojn. Kaj heredis, jes ja, la Ili komprenis ke estis al ili necesaj pliaj fortoj ol tiuj je
konfliktojn kaj problemojn de la reĝado de Abd-al- kiuj ili disponis. Ili petis helpon al Ordonjo kaj ĉi tiu
Rahmano la 2-a. Sed li ne havis inklinon okupiĝi pri la komprenis ke estus konvene por li apogi Toledon kon-
taskoj de la regado, kaj baldaŭ malŝarĝiĝis el ili kaj traŭ la emiro. Do li sendis tien iun sufiĉe gravan ar-
asignis la regadon al Haŝim-ibn-Abd-al-Aziz, homo meon komandata de lia frato Gatono, grafo de la Bier-
kapabla, sed ne tre honesta; tiu favorato permesis kres- zo. Tiu nobela titolo meritas ian klarigon. Bierzo estas
ki la koruptado en la ŝtata administrado. Kvankam Mu- iu ampleksa zono sude la hispanaj provincoj kiuj nun-
hammado estis komandinte kelkajn militajn kampan- tempe nomiĝas Galegio kaj Asturio, kaj ŭeste de Le-
jojn dum la reĝado de lia patro, al li ne plaĉis la militoj ono. Okazis ke tiam okazante en tiu zono grava opera-
kaj mankis al li persona kuraĝo por tiu ofico, do ankaŭ cio de repopolado kiu, sendube, estis la ĉefa faro de la
pri tiu afero li lasis fari al sia ministro. Tia estis la reĝado de Ordonjo. Lia frato Gatono kaj aliaj altrang-
homo kun kiun devis kontraŭfronti la astura Ordonjo uloj de la kortego de Oviedo estis plendediĉitaj al tiu

29