Page 31 - heleco-95

Ĉar la interrilatoj inter ambaŭ muzulmanaj statoj estis zono de Asturio kaj Galegio estis malriĉa, eble ili des-
sufiĉe tiklaj, Ordonjo povis dediĉiĝi trankvile al sia po- tinis malgravan ŝipanaron por ataki en tiuj lokoj. Sed
litiko de repopolado sen timo je atako de iu aŭ alia el modernaj historiistoj pensas ke tiuokaze, same kiel en
ambaŭ muzulmanaj reĝoj. Sed la milita danĝero venis la vikinga atako okazinta 14 jarojn antaŭe, Ĥiĥono kaj
de alia flanko. En la somero de la jaro 858 denove ape- Oviedo estis ĝisfunde dispreditaj. Forlasinte Galegion,
ris antaŭ la hispana marbordo la kruelaj piratoj el la la piratoj atakis la muzulmanan regnon kaj en iu el siaj
nordo. De antaŭ du jaroj ili venis dispredante la fran- razioj kaptis iun gravan nobelon de la kortego de la
can marbordon. En la jaro 856 tiuj normanoj estis brul- kalifejo, Ibn-Maruan. Laŭ la arabaj kronikoj, la eska-
iginte Parizon kaj kaptinte Orleanon, en 857 ili disrabis dro de la emiro Muhammado sukcesis kapti du vikin-
Turon kaj Blezon, kaj en tiu jaro 858 ili dispredis en gajn ŝipojn en kiuj oni trovis riĉaĵon kaj kaptitojn. Sed
Bajoŭ Ĉartro. Surprizas la amplekso kaj la aŭdaco de la la cetero el la pirata floto eskapis kaj intencis operacii
rab-operacioj de tiuj vikingoj. La termino “pirato” sig- en la zono de la rivero Gvadalkiviro same kiel en la an-
nifas “mara rabisto”, sed tiuj normanoj, ja, estis ĉia- taŭa ekspedicio. Tamen ĉi foje ili ne sukcesis tie kaj
terenaj rabistoj. Ili atakadis ne nur apudmarajn lokojn devis provi en la aliaj lokoj: alsaltis Algeciron kaj pos-
sed tre ofte agadis ankaŭ en la land-interno kaj alvenis te pasis al Afriko kie, dum ok tagoj, disrabis la urbon
ĝis lokoj sufiĉe malproksimaj de la maro, kiaj Parizo Nakoron. Reveninte al Hispanio, la normanoj elŝipiĝis
kaj Orleano. Enirante per siaj ŝipoj tra la riveraj elflu- en la plaĝo de Todmiro (Murcio) kaj penetris ĝis Ori-
ejoj, la vikingoj navigadis kontraŭflue tra la riveroj, huelo. Poste ili faris detruadon en la Balearaj insuloj
sed ankaŭ marŝadis surtere samkiel ĉiu ajn armeo. Iliaj kaj sekve adresiĝis al Francio, travintris en Kamargo,
ŝip-eskadroj portadis sufiĉgrandan nombron da spertaj disrabis la regionon senĝene kaj pasis al Italio kaj pos-
batalantoj kapablaj kontraŭfronti kaj venki la armeojn te eĉ al Konstatinopolo. Dum tiu longa periplo la pira-
de la atakitaj lokoj. Krome ili, laŭŝajne, havis precizan toj perdis kvar-dek ŝipojn, sed la ceteraj sukcesis re-
konon de la geografio de la landoj kiujn ili atakadis kaj veni en siajn bazojn ŝarĝitaj je predaĵoj.
de la grado de riĉeco de la koncernaj urboj, kaj eĉ de la El la kvar regnoj de Hispanio, nur la tria, tiu de Muzo,
identeco de la plej gravaj kaj riĉaj personoj kiujn oni kun ĉefurbo en Zaragozo, sin vidis libera el la vikinga
povus sekvestri cele postuli altan mon-sumon por ties predado. Krome Muzo ne alkuris helpi sian vasalon de
liberigo. Evidentas ke antaŭ ĉiuj siaj ekspedicioj ili ka- Navario kiam la normanoj alvenis ĝis Pamplono kaj
ŝe informiĝis pri la urboj, la montoj, la vojoj kaj la per- kaptis la tiean reĝon. Tiu ambicia Kasi-ido, respektata
sonoj de la teroj kiujn ili decidis disrabi. de la franka reĝo kaj de la kordova kalifo, troviĝis en la
Post ilia dujara dispredado de la frankaj urboj, en la ja- pinto de sia gloro kaj povo. Sed lia orgojlo igis lin gra-
ro 858 la normana eskadro alvenis al la marbordo de la ve erari. Li decidis krei kaj fortikigi la urbon Albeldon,
regno de Navario. Elŝipiĝinte tie, iu grava vikinga ar- preskaŭ en la limo de lia ŝtato kaj la Galegia Regno de
meo avancis ĝis Pamplono, la ĉefurbo de la regno, kaj Ordonjo. Ĉi tiu, kiu estis suferinte du raziojn de la tru-
kaptis la reĝon Garcia-Injigo, enparencigita kun Muzo, poj de Muzo, sin sentis minacita pro la faro de tiu reĝo.
la reĝo de la Banu Kasi. Por la liberigo de la navaria Estiĝis situacio kiun, sendube, Muzo ne estis antaŭ-
reĝo oni devis pagi 90.000 orajn soldojn, kaj oni devis pensinta. La astura reĝo eniris kun armeo en la regnon
translasi kiel ostaĝoj kelkajn filojn de la reĝo ĝis la de la Banu Kasi kun la intenco kapti kaj detrui la no-
kompleta pagado de tiu mon-sumo. Garcia-Injigo espe- van urbon. Muzo devis, do, tuj alfronti militon kiun li
ris ke Muzo, kiel parenculo, helpus lin en tiu kriza oka- ne atendis kaj por kiu li, eble, ne estis preparita. La ar-
zo, sed la estro de la Kasi-idoj ne sciis, ne povis aŭ ne meo de Ordonjo estis sieĝanta la urbon Albeldon kiam
volis apogi sian parencon kaj vasalon, kaj tio malfort- alvenis la trupoj komandataj de Muzo. La astura reĝo
igis la lojalecon de la navaria reĝo al ties onklo kaj lasis parton el sia armeo plusieĝante la urbon kaj kun la
feŭd-patrono. En julio la piratoj elŝipiĝis en Galegio. cetero prezentis batalon al Muzo. La saracenoj ne ka-
La asturaj kronikoj kiuj informas pri tio diras nenion pablis rezisti la impeton de la atako de la asturaj trupoj
pri atakoj en Asturio, kaj pri la atako al Galegio estas kaj estis venkitaj. Muzo rezultis vundita kaj nur grand-
tre koncizaj; ili ne diras kie okazis la elŝipiĝo nek kia pene li sukcesis eskapi el kaptado far la malamiko. Li
estis la radiuso de ilia dispredado. Ili diras nur ke iu eskapis sed lia armeo estis masakrita kaj lia kampadejo
grafo, nomata Petro, gvidis la batalon kontraŭ la norm- disrabita de la trupoj de Ordonjo. Inter la kaptita tend-
anoj kaj venkis ilin. Ni tre skeptike devas preni tiun in- aro oni trovis la donacojn kiujn la franka reĝo Karolo
formon sciante ke la koncernaj kronikistoj estis tre in- la Kalvulo estis sendinta al Muzo. Venkitaj la trupoj
klinaj pentri rozkolore la reĝ-epokon de la patro kaj la kiuj estis irintaj helpe de Albeldo, la astura reĝo plu-
avo de Alfonso la 3-a, dum kies reĝado tiuj kronikoj daŭrigis la sieĝon al tiu urbo, kiu povis rezisti nur ses
estis verkitaj. Oni scias ke en 862 la reĝo de Mercio, en tagojn. Laŭ la barbaraj leĝoj de la milito, post la kapto
864 Lotario de Loreno, en 872 la reĝo de Ŭesso kaj en de la urbo, ĉi tiu estis detruita kaj ties defendintoj sen-
882 la franka reĝo Karolo la Dikulo devis aĉeti per kapigitaj.
altaj mon-sumoj al la normanoj la retiriĝon kaj foje La duobla venko de Ordonjo alportis al li kaj al la hisp-
sian propran liberigon. Rezultas ne-kredeble ke la fero- anaj kristanoj ĝenerale pli da damaĝo ol profito. Inter
caj maristoj kiuj venkis kaj humiligis tiom da monarĥoj la profito estis la fakto ke Garcio, reĝo de Navario,
de la epoko estis facile venkitaj de iu galega grafo. definitive forlasis la aliancon kun lia onklo Muzo kaj
Aŭ… eble jes: se la normanoj sciis ke la marborda alproksimiĝis al la reĝo de Oviedo. Oni interakordis la

31