Page 155 - heleco-96

dudek-ses el la ses-dek instruistoj de teoria fi-
ziko. Feliĉe, inter ili estis tiaj kiaj Ejnŝtejno,
Edward Teller, Victor Weisskopf Hans Bethe,
Lise Meitner, Enrico Fermi, Otto Dtern, Euge-

ne Wigner, Max Born, Leó Szilárd kaj aliaj
kiuj kontribuis certigi ke estis la aliancanoj
tiuj kiuj unue fabrikis la atom-bombon. Spe-

ciale malfeliĉa estis la kazo de Fritz Haber,
kiu estis pensinta ke pro la fakto ke li delasis
sian judan identecon kaj iĝis kristano, li estus

konsiderata kiel vera germano far la nazi-
istoj; li devis forlasi la landon kaj entreprenis
komenci novan vivon en la Hebrea Universi-

tato de Jerusalemo, sed mortis survoje al tiu
destino.
Proksimume kvardek-mil germanoj kunvenis
antaŭ la teatro de la opero de Berlino la 10-

an de majo de 1933, dum iu defilo de studen-
toj portante svastikojn kaj torĉojn dediĉiĝis
ĵeti librojn al iu enorma fajro. Senĉese alven-

adis ordinaraj civitanoj portante librojn dis-
predatajn el bibliotekoj kaj privataj domoj.
«Mortis la juda intelektismo!», kriegis de la
estrado Joseph Goebbels, la ministro pri Pro-

pagando.
Ĝis la 7-a de oktobro de tiu jaro 1933, kiam
li enŝipiĝis en la ocean-ŝipo Westmoreland

destine al Ameriko, Ejnŝtejno kaj sia edzino
loĝis en la belga apudmara urbeto Le Coq sur
Mer. Dum tiuj kvin monatoj Alberto dediĉ-

iĝis aranĝi siajn aferojn en la kontinento dum
pripensis la finan destinon por sia instaliĝo.
Hodiaŭ ni scias ke fine li elektis Princeto-

non, distance 84 kilometroj el Nov-Jorko, sed
tiam la afero ne estis tute klara kaj li hezitis
ankaŭ pri aliaj lokoj. Li eĉ kontemplis la ebl-
econ translokigi al Zuriko sian novan fami-

lion, kune kun la antikva. Ankaŭ Oksfordo es-
tis iu alternativo. La ĵurnaloj informis ke la na-
ziistoj ofertis rekompencon de 5.000 dolaroj

por lia kapo; Ejnŝteno sin tuŝis al si la kapon

155