Page 169 - heleco-96
P. 169

en Princetono, oni povas vidi ke inter tiom
            da  profesoroj  estas  eĉ  ne  unu  sola  nigrulo
            kaj eĉ ne unu sola virino. En tiu jardeko, en
            Princetono daŭre estis rasa diskriminacio en

            la kinejoj, kaj oni ne permesis al la nigruloj
            provi vestaĵojn aŭ ŝuojn en la grandaj maga-
            zenoj, kaj la ĵurnalo de la studentoj deklar-

            adis ke ankoraŭ ne estis alveninta la tempo
            por la aliro de la nigruloj al la universitato.
            Ejnŝtejno levis sian voĉon kontraŭ tia diskri-

            minacio;  kiel  judo  edukita  en  Germanio,  li
            estis tre sentiva pri tio. Sed pri la interseksa
            malegaleco  li montris nenian sentemon; lia

            edzino Mileva devis foroferi sian akademian
            karieron por servi lin kiel dommastrino.
            La problemoj de la mondo gravis por Ejnŝ-
            tejno, sed la problemoj de la kosmo  helpis

            lin distanciĝi de la teraj aferoj. Kvankam en
            tiu lasta etapo de sia vivo li apenaŭ faris ion
            kun  scienca  transcendeco,  la  fiziko,  prefere

            al la politiko daŭre estis sia unuaranga oku-
            po; laŭ diraĵo lia: la politiko temas pri la nun-
            tempo, sed niaj ekvacioj temas pri la etern-
            eco. Li estis oficiale emeritita je sia posteno

            en la Instituto de Superaj Studoj fine de la
            milito,  kiam  li  iĝis  66-jaraĝa,  sed  li  daŭre
            laboradis  tie  ĉiutage  en  iu  malgranda  ofic-

            ejo, kaj plu havis  lojalajn helpantojn pretaj
            daŭrigi tion kio jam estis vidata kiel pitores-
            ka serĉado de iu teorio de unuecigita kampo.

            Ĉiuj labor-tagoj, Ejnŝtejno post matenmanĝi
            kaj legi la ĵurnalojn, proksimume je la deka
            horo marŝadis direkte al la Instituto. En tiu

            epoko la direktoro de la Instituto estis  Op-
            penheimer; ĉi tiu brila profesoro, vera patro
            de la Atom-Bombo, vekis inter siaj subuloj
            tiom  multajn  amikojn  kiom  malamikojn,

            Ejnŝtejno troviĝis en neniu el ambaŭ grupoj.
            Li  kaj  Oppenheimer  vidis  unu  la  alian  kun
            amuzo kaj respekto, kio permesis al ili esta-

            bli varman kvankam ne intiman interrilaton.

                                                              169
   164   165   166   167   168   169   170   171   172   173   174