Page 19 - heleco-96
P. 19

tempon  por  fajne  bankedi  kaj  perludi  bilar-

            don. Tiujn distrojn kaj vivmanieron kiujn li
            akiris dum lia epoko de studento li konservis
            dum sia tuta vivo. Dum lia laborado en Edi-
            son  Machine  Works,  Teslo  daŭre  pripens-

            adis sian motoron de alterna kurento. Sed li
            ne intencis disvolvi ĝin, eble memorante ke
            la  teknikistoj  de  Edisono  en  Parizo  indife-

            rentis antaŭ lia ideo. Post lia laborado en de-
            zajnado de dinamoj oni petis al Teslo helpon
            por disvolvi sistemon de iluminado per lam-
            poj de elektra arko cele konkuri kun la ĉefaj

            rivaloj  de  Edisono  en  la  elektra  industrio.
            Kadre  de  tiu  konkurado,  Edisono  dezajnis
            lampon de elektra arko kaj registris patenton

            en  junio de  1884,  sed  mendis  al  Teslo  pri-
            labori  la  detalojn  de  tiu  sistemo.  Nikolao
            disvolvis kompletan sistemon kaj esperis ke

            oni  malavare  gratifikus  lin.  Tamen,  lia  sis-
            temo neniam estis uzata ĉar tiam ŝanĝiĝis la
            komerca strategio de la firmao de Edisono. Ĉi

            tiu interakordis kun aliaj entreprenoj por kun-
            dividi inter ili nekonkure la elektran merka-                       Thomas Alva Edison
            ton.  Do,  kiam  la  projekto  de  elektra  arko-
            lampo  estis  prokrastita,  Teslo  ne  estis  kom-

            pensita kaj li demisiis indignita. En sian tag-
            libran  kajeron,  li  skribis:  «Adiaŭ,  Edison
            Machine  Works».  Entute,  li  estis  laborinte

            por tiu entrepreno dum ses monatoj. En plej-
            parto el la biografioj de Teslo aperas iu ver-
            sio pri la adiaŭo al la entrepreno de Edisono
            kiu eble estas legendo. Laŭ tiu versio Ediso-

            no promesis al Teslo premion de 50.000 do-
            laroj se ĉi tiu sukcesus plibonigi iun elektran
            aparaton. Farinte tiun plibonigon, laŭ la ver-

            sio, Teslo postulis la promesitan premion kaj
            Edisono respondis: «Amiko Nikolao, eviden-
            tas ke vi ne komprenas la usonan humuran

            senton». Se tiu promeso vere ekzistis, ja te-
            mis pri humuraĵo: nek la firmao de Edisono
            nek iu ajn alia usona entrepreno povus pagi                Uzino de la Edison Machine Works


                                                              19
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24