Page 20 - heleco-96
P. 20

kiel  premio  50.000  dolarojn  de  la  epoko,  kaj  neniu  invento  aŭ  plibonigo  de

       elektra aparato valorus tiom altan mon-sumon.
       Verdire, Nikolao Teslo ne estis senlabora dumlonge. En tiu tempo la nakskiĝ-
       anta kaj rapide evoluanta industrio de la elektro estis tre altira por la invest-
       antoj, kaj aperis novaj konkurantoj kiuj konsideris interese kontrakti Teslon. En

       decembro de tiu jaro 1884 iuj entreprenistoj -Benjamin A. Vail, de Rahway, kaj
       Robert Lane- organizis la Tesla Electric Light and Manufacturing Company.
       Surbaze de tio kion li estis lerninta laborante por Edisono, Teslo proponis, ke ĉi

       tiu  nova  kompanio  disvolvu  sian  propran  sistemon  de  elektraj  arkaj  lampoj.
       Notindas ke en 1886 ekzistis almenaŭ kvardek firmaoj fabrikantaj sistemojn de
       elektraj  arkaj  lampoj.  En  Usono,  dekduoj de  komercistoj  kiel  Vail  kaj  Lane
       estis interesitaj pri la nova elektra industrio, kaj fondis novajn kompaniojn por

       produkti ekipaĵon de ark-elektraj lampoj. En tiu epoko Teslo registris patentojn
       de generatoroj, regulatoroj kaj ark-elektraj lampoj kiuj plibonigis la rendimen-
       ton de la tiam ekzistanta materialo. Tiam Teslo ricevadis relative bonan mona-

       tan salajron, tamen li ne sukcesis ke la entreprenistoj Vail kaj Lane interesiĝu
       pri lia invento de motoro de alterna kurento. Krome ili ne atingis sukceson en
       la altkonkurenca tereno de la lampoj de elektra arko. Tiu merkato estis firme

       kontrolata de la kompanio Thomson-Houston, kaj fine Vail kaj Lane decidis
       dediĉigi al alia branĉo de la elektra industrio en kiu ne estis necesaj la servoj de
       inventistoj kiaj Teslo. Krome li ne povis ĝui la profiton de siaj patentoj ĉar li

       estis cedinte la koncernajn rajtojn al Vail kaj Lane. Kiel ni vidos poste tiam ne
       estis la sola fojo kiam li kondutis tiom stultece. Forlasita de la patronoj de sia
       negoco en Rahway, malfacilaj tempoj venis por Tesla, kiu ne povis trovi labo-
       ron kiel inĝeniero aŭ inventisto. Post kelkaj laboroj je riparado de elektra ekip-

       aĵo, li devis pergajni sian vivon kiel taglaboristo, farante fosaĵojn. Li diris per
       sia membiografio: «mi travivis tutan jaron da terura angoro kaj amaraj larmoj,
       sufero intensigita de materia neceso, [konsciante ke] mia alta edukado en diver-

       saj branĉoj de la scienco, mekaniko kaj literaturo estis kvazaŭ moko».
       Meze de tiu por li malfeliĉa situacio, en marto de 1886 Teslo registris patenton
       pri termomagneta motoro. Tiu patento estis decida faktoro por la ŝango de lia
       situacio ĉar ĝi vekis la atenton kaj intereson de gravaj homoj de la telegrafa

       industrio. Alfred S. Brown eksciis pri la inventemo de Teslo kiam ĉi tiu estis
       laborate kiel fosisto. Pensante ke la termomagneta motoro de Teslo estus utila
       en la tereno de la pertelegrafa interkomunikado, Alfred S. Brown kontaktis kun

       Charles F. Peck, alia gravulo de la telegrafa fako. Ambaŭ entreprenistoj sciis
       ke estis bankoj kaj komercistoj interesitaj lu-preni proprajn telegrafajn kablojn
       por demarŝi siajn aferojn sekurece. Tio signifas ke en la telegrafa industrio es-

       tis konkurenco de kapitalo-investantoj ne pli malgranda ol tiu de la elektra in-
       dustrio. En ĉi tiu konkurenco la inventisto Teslo estis destinita roli same grave
       kiel  li  estis  antaŭe  rolinta  en  la  elektra.  En  la  entrepreno  Mutual  Union,  de


                                                        20
   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25