Page 104 - heleco

konsciis pri la korupto, sed uzis siajn sciojn por kontroli la
membrojn de sia koalicio. Li ne havis intereson malhelpi ĝin;

pli ĝuste, li preferis uzi siajn informojn pri tiuj praktikoj
kiel levilforton kun tiuj implikitoj. Fakte, li ofte pagis tiujn,
kiuj rakontis al li pri korupto, ne por agado kontraŭ la kulp-

uloj, sed lasante ilin scii, kiu denuncis ilin.
En la armeo, multaj oficiroj kun komercaj interesoj uzis siajn
soldatojn, kaj la respublikanajn militkaptitojn, kiel malmulte-
kostan aŭ senpagan laboristaron. Aliaj uzis armeajn vetur-

ilojn por privataj celoj. Estis ofte ke altrangaj oficiroj okupiĝu
pri kontrabando. La generalo Joaquín Ríos Canapé, amiko
de Franco, posedis drinkejon ĉe Gran Vía de Madrido,

kaj uzis aerarmeajn aviadilojn por alporti alkoholaĵon, kafon
kaj tabakon el la libera haveno de Tanĝero, dum lia edzino
vendis kuponojn de benzino ĉe la drinkejo. Aliaj generaloj
importis kontrabandajn produktojn el la Kanariaj Insuloj.

La buĝeto de la armeo estis dediĉita al privataj elspezoj,
kiel la luksa plenaĝ-debuto de la filino de la generalo
Carlos Asensio kiam li estis Ministro pri Armeo. La alte-

kostaj donacoj de la kapitan-generaloj estis devige pagitaj
de ĉiuj oficiroj. La superaj oficiroj sukcesis duobligi aŭ
triobligi sian salajron per bonpagataj laborpostenoj en la

ŝtatservo aŭ en la estraroj de privataj kompanioj. La
luksa vivmaniero de kelkaj kapitan-generaloj kiel Rafael

García Valiño skandalis kelkajn el liaj pli aŭsteraj kunbatal-

intoj. En pli malalta nivelo, la suboficiroj uzis soldatojn kiel
servistojn, laboristojn, infanistinojn, kaj simile. Franco sciis
tion kaj ŝajnis al li perfekte, ke oni sciu, ke li tion sciis.
Nur en du okazoj li uzis tiun scion por forpeli altrangan
oficiron el la Armeo. Unu estis generalo Francisco de Borbón

y de la Torre, akuzita pri kontraŭleĝa manĝ-kontrabandado,
sed reale pro lia agado favore al la restarigo de la monarkio.
La alia estis la elstara afrikanista generalo Heli Rolando

de Tella y Cantos. Malgraŭ lia elstara militista historio,
Tella estis senigita de ĉiuj armeaj honoroj pro “administraj
neregulaĵoj” faritaj en la uzo de armeaj veturiloj kaj person-

aro lige kun lia farun-fabriko kaj la rekonstruo de lia grand-
bieno, dum li estis armea guberniestro de Lugo. Ĉar Franco
ne konsideris la korupton kiel gravan krimon, postaj atakoj

kaj atenco kiun Tella suferis konvinkis lin ke li estis perse-
kutita pro sia por-monarkia agado.

104