Page 110 - heleco
P. 110
1945 kaj la senbrida kresko de industriaj grandurboj. Pro
la manko de urba planado, la bezono loĝigi la ĵusalvenitan
populacion permesis al konstru-entreprenistoj amasigi
grandajn riĉaĵojn konstruante malbon-kvalitajn kvartalojn
kaj troloĝatajn loĝdomojn, al kiuj ĝenerale mankis bazaj
servoj, hospitaloj, lernejoj, publika transporto, liftoj kaj
sekureco... La eblecoj por korupto estis preskaŭ senlimaj,
ĉar publikaj funkciuloj devis esti subaĉetitaj por akiri
la necesajn rekvalifikojn, same kiel permesojn por bazaj
konstru-materialoj kiel ekzemple cemento, ŝtalo kaj ligno,
kiuj estis kondiĉigitaj de porciigo ĝis la Stabiliga Plano
de 1959. La malfacilaĵoj, subnutrado, epidemioj, la pliiĝo de
la prostituado, la nigra merkato kaj la korupto estis sekvoj
de la politikoj de la frankisma reĝimo, sed la malfacilaĵoj
de ĝiaj viktimoj ne maltrankviligis la diktatoron.
La tiama hispana registaro estis implikita en ombra ope-
racio kun Juan March, danke al kiu li akiris grandegan
riĉaĵon. La afero rilatis kun la firmao Barcelona Traction,
Light and Power Co. (La Canadiense-BTLP), la ĉefa elektro-
produktanta kompanio en Katalunio. Malgraŭ tio ke ĝia
registrita oficejo estis en Kanado, ĝia ĉefa akciulo estis
la belga firmao, SOFINA, ankaŭ posedanta de la Compañía
Hispano-Americana de Electricidad (CHADE), la plej
granda generatoro de elektro en Latin-Ameriko.
Kvankam ĝi ne funkciis en Hispanio, la profitoj de
CHADE en Latin-Ameriko estis repatriitaj al ĝia
ĉefsidejo en nia lando kaj ĝuis tre favoran impostan
traktadon fare de Franco. March estis aĉetante BTLP-
akciojn ekde la fino de la 2-a Mondmilito tra iu firmao
kun sidejo en Tanĝero. En 1947 perantoj de March
informis la prezidanton de CHADE ke se lia firmao ne
vendus al li BTLP, la hispana registaro atakus CHADE-
n. Antaŭ tiu operacio, March prirezignis sian defendon
de la afero de Don Juan por restarigi siajn rilatojn kun
Franco. Lia unua celo estis la ministro Blas Pérez, kiu
ricevis rajtigon de Franco por intervidiĝi kun li. Oni ne
konas la enhavon de ilia konversacio, sed CHADE tuj
komencis ricevi kritikojn de la registaro kaj de
Kortesoj-anoj kiel ekzemple Blas Pérez kaj Suanzes, tre
ligitaj kun March. Suanzes aplikis restriktajn impostajn
iniciatojn kontraŭ CHADE. Oni diris, ke March liveris
110