Page 181 - heleco

Kvankam ĉi tiu kolekto ne celas okupiĝi pri la afero de la korupto, sed pri la
historio de tiu periodo, tamen ĝi trafe respegulas la korupton kiu enestis en la
politikaj kondutoj de la realaj protagonistoj de tiu historio.

Alia interesa roman-kolekto pri historia periodo, ĉi-kaze pli ampleksa ol la ĵus
menciita, estas tiu verkita de Benito Pérez Galdós: Naciaj Epizodoj. Ĝi konsistas el
ne malpli ol 46 volumoj, kiuj pritraktas 75 jarojn de la historio de Hispanio, ekde
1805 al 1880. Kaj ankaŭ ĉi-kaze, kvankam la priskribo de la korupto en nia lando

ne estis la celo de la verko, la koruptado senĉese aperas ĉar ĝi estis senĉesa kom-
ponaĵo de tiu historio, kiel evidentiĝis pri nia ĉi-revua raportado.
Inter la eventoj traktitaj de la verko de Galdós estis la epoko kaj regado de Godoy.
Pri ĉi tiu etapo ni jam menciis en la dua ĉapitro de nia raporto kiel fonto de in-

formo la korespondon de Luciano Bonaparto kun ties imperiestra frato. Pri
Godoy verkis unu biografion Emilio La Parra, kiu verkis ankaŭ pri Fernando la
7-a, la Kortesoj de Kadizo, k. a. Ĉi tiuj ne estas noveloj sed formala historia

raportado, kiu, kompeneble, ne povas ignori la korupton, konstante ĉeestanta.
Same prihistoria, sed sen speciala atento al iu specifa afero kia la korupto estas
libroj pri aliaj etapoj de la pritraktita periodo pri kiu ni raportis. Ne indas
priskribi ĉiujn; ni prezentas ĉi tie la kovrilpaĝojn de iuj el tiuj multenombraj

verkoj. Sed ni devas fari iun atentigon, tiu libro titolita: «Mia batalo por unu
nova Hispanio – Memoraĵoj de la Markizo de Salamanko», reale, ne estis verkita
de li sed de iu pranepino lia, sed tamen la teksto estas same mem-apologia

kvazaŭ estus verkinta ĝin li mem.
Ju pli la tempo pasadis, des pli kaj pli la popolo –ties etnoj kaj sociaj klasoj– iĝis
protagonisto de la historio kaj demarŝanto de siaj interesoj. La priskribo kiun oni
faras en nia raporto pri la 19-a jarcento –karlistaj militoj, liberalaj revolucioj…–

181