Page 76 - heleco

politika sistemo de la konstitucia monarkio. Li invitis la
popolon denunci ĉian "mal-bonfaradon, subaĉeton aŭ mal-

moralecon" kun la promeso malfermi “procezon, kiu sen-
ĉese punu tiujn, kiuj ofendis kontraŭ la lando, koruptante
kaj malhonorigante ĝin”, laŭdinda ambicio, kiu ne ŝajnis

akordiĝi kun la fakto ke la armea kariero de Primo tre
estis bazita sur la korupta esenco de tiu sistemo.
Sed dum iom da tempo estis loko por la espero. La tiamaj
sindikatoj, CNT kaj UGT havis nenian intereson defendi la

koruptan konstitucian sistemon. Sed ĉar la CNT kaj la
Komunista Partio estis eksterleĝaj kaj centoj da iliaj aktiv-
uloj estis en malliberejo, la socialistoj Francisco Largo Ca-

ballero kaj Pablo Iglesias vidis tion kiel ilian grandan ŝancon
plifortigi la socialistajn partion kaj sindikaton koste de la
plej maldekstraj organizaĵoj kunlaborante kun la diktato-
ro. Aliaj socialistaj lideroj kiel Indalecio Prieto ne apogis

tion. Sendube tia teniĝo povas esti konsiderata kiel ia formo
je korupto, sed notindas ke ĉi-kaze temas ne pri persona
sed kolektiva korupto, ĉar tiuj uloj, farante tion, respegulis

la senton de la grandparto el la membraro de ilia partio. T.
e., temas pri la klasika rifuzo aŭ abomeno de la komunismo
kaj anarkismo far personoj kiuj, tamen, sin difinas kiel social-

istoj, kiel la rusaj menŝevistoj kaj la socialdemokratoj de
Germanio kaj aliaj lokoj.
Sed ĉiukaze, kiu ajn estus la espero kiun Primo-de-Rivera

povus esti vekinta en la hispanoj, socialistoj aŭ ne, baldaŭ
estis multaj kaj gravaj kazoj de koruptado de la nova reĝimo
kiu tute ne plibonigis la situacion. La diktatoro tute ne metis
finon al la kacikismo, laŭ promesite, sed li nur metis la

kacikec-sistemon serve de lia reĝimo kaj volis krei propran
partion surbaze de tiu personalo. Iuj personoj en rilato kun
la antaŭa koruptado fuĝis eksterlanden. Laŭ la gazetaro,

Juan March –same kiel liaj marionetoj, Alejandro Lerroux
kaj Alba– fuĝis en ekzilon. La landlima polico ricevis
ordonon aresti lin, sed oni ne povis fari tion ĉar March estis
en Madrido. Fakte, jam la 19-an aŭ 20-an de oktobro, la

komercisto havis la aŭdacon peti intervjuon kun Primo.
Kio ajn estis dirita en tiu unua el la multaj kunvenoj,
kiujn ili havis, March sukcesis konvinki la diktatoron ke

lia tabak-komerco alportus profiton al la ŝtato kaj ke la
reĝimo gajnos pli el la kunlaboro ol el la konflikto kun li.

76